Η ανισορροπία (ή αστάθεια ή αίσθημα ζάλης) είναι ένας σχετικά ασαφής όρος, τον οποίο ο ασθενής περιγράφει με ιδιαίτερη δυσκολία. Οι ασθενείς με ανισορροπία συχνά παραπέμπονται λόγω αίσθησης έλλειψης ισορροπίας [imbalance] ή αστάθειας [unsteadiness]. Δεν…
εμφανίζουν αίσθηση μετακίνησης, ούτε αίσθημα ζάλης ή προλιποθυμικής κατάστασης. Αισθάνονται ότι η ισορροπία τους δεν είναι φυσιολογική και μπορεί να μην αισθάνονται σταθεροί όταν στέκονται ακίνητοι σε ένα σημείο ή όταν βαδίζουν.
Η ανισορροπία μπορεί να εμφανιστεί ως αποτέλεσμα ευρείας ποικιλίας καταστάσεων και δεν εντοπίζεται σε μεμονωμένο τμήμα του νευρικού συστήματος. Οι διαταραχές στο φλοιό ή στα βασικά γάγγλια (για παράδειγμα, υδροκέφαλος φυσιολογικής πίεσης ή νόσος του Parkinson), στο νωτιαίο μυελό (για παράδειγμα, μυελοπάθειες) στην παρεγκεφαλίδα (για παράδειγμα, παρεγκεφαλιδική αταξία, τα περιφερικά νεύρα (για παράδειγμα, αισθητικές πολυνευροπάθειες) ή ακόμη και στο οπτικό σύστημα μπορεί να δημιουργούν μια αίσθηση ανισορροπίας.
Οι ασθενείς με ανισορροπία μπορεί να παραπονιούνται για συνεχή ή επιμένοντα συμπτώματα. Ωστόσο, μπορεί να υπάρχει και πρόκληση κατά τη διάρκεια της ορθοστασίας ή της βάδισης. Η επιδείνωση των συμπτωμάτων κατά τη βάδιση στο σκοτάδι ή μετά από κλείσιμο των ματιών κατά την όρθια θέση (όπως για παράδειγμα κατά τη διάρκεια του ντους) μπορεί να εγείρει την πιθανότητα δυσλειτουργίας αισθητικών νεύρων, όπως στα πλαίσια περιφερικής πολυνευροπάθειας ή των οπίσθιων δεσμών του νωτιαίου μυελού, όπως στα πλαίσια μυελοπάθειας.
Οι ασθενείς με ανισορροπία δεν είναι απαραίτητο να παραπονιούνται για αληθή ίλιγγο ή αίσθημα ζάλης. Ωστόσο, αυτοί με αληθή ίλιγγο ή αίσθημα ζάλης μπορεί επίσης να αναφέρουν ένα αίσθημα ανισορροπίας.
Εξαιτίας του ότι η ανισορροπία έχει να κάνει με δυσλειτουργία σε διάφορους τομείς του νευρικού συστήματος, υπάρχει μια πλειάδα διαταραχών που μπορεί να συσχετιστούν με αυτό το σύμπτωμα. Σε αυτές περιλαμβάνονται οι διαταραχές της παρεγκεφαλίδας (για παράδειγμα, ανεπιθύμητες ενέργειες φαρμάκων ή τοξίκωση από αλκοόλ, εκφύλιση παρεγκεφαλίδας, νεοπλάσματα, παρεγκεφαλιδικά έμφρακτα), διαταραχές των οπίσθιων δεσμών του νωτιαίου μυελού (υποξεία συνδυασμένη εκφύλιση από έλλειψη βιταμίνης Β12, έλλειψη χαλκού, συμπιεστικές μυελοπάθειες) και διαταραχές των αισθητικών περιφερικών νεύρων (περιφερικές νευροπάθειες). Ένα προσεκτικό ιστορικό και μια αντικειμενική εξέταση αναμένεται να βοηθήσουν στην ταυτοποίηση της εντόπισης της διαταραχής και να προσδιορίσουν τη διαφορική διάγνωση. Ωστόσο, ακόμη και μετά από μια πλήρη εξέταση και ένα πλήρη έλεγχο, συχνά η υποκείμενη αιτία της ανισορροπίας δεν προσδιορίζεται.
Οι αιτίες της ανισορροπίας και της αστάθειας μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Προβλήματα από το έσω αυτί. (περιφερικό αιθουσαίο). Ανωμαλίες με το εσωτερικό αυτί σας μπορεί να σας αναγκάσει να νιώθετε αστάθεια όταν περπατάτε, ειδικά στο σκοτάδι.
- Αισθητικές διαταραχές. Βλάβες της όρασης και των νεύρων στα πόδια (περιφερική νευροπάθεια) είναι συχνές σε ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας και μπορεί να οδηγήσει σε δυσκολία στο να διατηρήσουν την ισορροπία τους.
- Προβλήματα των μυών και αρθρώσεων. Η μυϊκή αδυναμία και η οστεοαρθρίτιδα – ο τύπος της αρθρίτιδας που περιλαμβάνει την φθορά των αρθρώσεων – μπορεί να συμβάλει στην απώλεια της ισορροπίας.
- Νευρολογικές παθήσεις. (κεντρικό αιθουσαίο) Διάφορες νευρολογικές διαταραχές μπορεί να οδηγήσουν σε προοδευτική απώλεια της ισορροπίας, συμπεριλαμβανομένης της νόσου του Πάρκινσον, παρεγκεφαλιδικής αταξίας, υδροκέφαλου φυσιολογικής πίεσης και παθήσεων της σπονδυλικής στήλης.
- Φάρμακα. (δρούν και περιφερικά και κεντρικά) Απώλεια της ισορροπίας μπορεί να είναι μια παρενέργεια ορισμένων φαρμάκων, όπως η κατάχρηση αμινογλυκοσιδών (περιφερικά), ή υπνωτικών, ηρεμιστικών, και ναρκωτικών (κεντρικά).
- Δηλαδή στην ανισορροπία και αστάθεια εκτός των προβλημάτων των μυών και των αρθρώσεων, τα υπόλοιπα αποτελούν βλάβη του αιθουσαίου συστήματος(περιφερικού ή κεντρικού) και υπάρχει πραγματική διαταραχή της ισορροπίας που εμφανίζεται όμως με τη μορφή αστάθειας και όχι περιστροφής (ιλίγγου).
Αιτίες της ανισορροπίας
- Αισθητηριακές διαταραχές (απώλεια της ιδιοδεκτικής αίσθησης, αιθουσαίας αίσθησης, οπτικής αίσθησης, ή ένας συνδυασμός και των τριών). Κάθε πηγή μπορεί να προκαλέσει ζάλη, ανισορροπία.
- Ελειψη Β12 (συχνή)
- Περιφερική νευροπάθεια (συχνή)
- αμφοτερόπλευρη απώλεια της αιθουσαίας λειτουργίας (σπάνια)
- αστάθεια (Disequilibrium) των τυφλών
- Κεντρικές διαταραχές του εγκεφάλου,
- Ημικρανία (συχνή)
- Πολλαπλά μικρά εγκεφαλικά επεισόδια (συχνή)
- Εκφύλιση , δυσπλασία Chiari , και άλλες διαταραχές της παρεγκεφαλίδας (μέτρια συχνή)
- Παρκινσονισμός και συναφείς διαταραχές των βασικών γαγγλίων (μέτρια συχνή)
- Υδροκέφαλος ή διαρροή ΕΝΥ (σπάνια)
- Κινήτωση – Mal de Debarquement σύνδρομο (σπάνια)
- Σκλήρυνση κατά πλάκας και άλλες διαταραχές της λευκής ουσίας (σπάνια)
- Μεταστάσεις καρκίνου (σπάνια)
- Οφθαλμοϋπερώιος (oculopalatal) μυόκλονος (σπάνια)
- ορθοστατικός τρόμος (εξαιρετικά σπάνιο, ίσως ακόμη και ανύπαρκτες)
- Περιφερικές (όπως αδυναμία που προκαλείται από την ασθένεια των μυών), ή παθήσεων της σπονδυλικής στήλης.
- Αυτές είναι συχνές διαταραχές, αλλά γενικά άλλα συμπτώματα εκτός της ανισορροπίας κυριαρχούν στην κλινική εικόνα
- Συμπίεση του νωτιαίου μυελού (συχνές).
Στην περίπτωση της χρόνιας ανισορροπίας και αστάθειας (χρόνιος ίλιγγος) χρειάζεται πολύ προσοχή γιατί είναι συχνή σε κεντρικές βλάβες. Μπορεί όμως να συμβεί κατά διαστήματα και σε παλιές περιφερικές βλάβες όπου έμεινε μόνιμη υπαισθησία (βλάβη) στο λαβύρινθο και τελικά επήλθε κεντρική αντιρρόπηση, από ρήξη αυτής της αντιρροπήσεως, ιδίως μετά από ελαττωμένη σωματική δραστηριότητα, όπως μετά από μια ίωση, ή μετά έντονη σωματική κόπωση, απότομες κινήσεις κλπ. Οι οξείες βλάβες του λαβυρίνθου συνήθως κάνουν έντονο περιστροφικό ίλιγγο με εμμέτους, μικρής διάρκειας.
Σε ασθενείς με ανισορροπία και κάποια ψευδαίσθηση της κίνησης, όπως κλίση, κυματισμός, ή ώθηση, η ανισορροπία συνήθως προκαλείται από διαταραχές στο εσωτερικό αυτί. Όταν κάποια ψευδαίσθηση της κίνησης, δεν είναι παρούσα, η ανισορροπία είναι πιο κεντρικά. Σε ηλικιωμένους ασθενείς, πολυαισθητηριακές διαταραχές είναι η πιο συχνή αιτία. Στους νεότερους ασθενείς, τα κεντρικά προβλήματα είναι πιο συχνά.
Οστικό Έλλειμμα του Άνω Ημικύκλιου Σωλήνα
Το οστικό έλλειμμα του άνω ημικύκλιου σωλήνα οφείλεται σε ελάττωμα του κροταφικού οστού που καλύπτει τον άνω (πρόσθιο) ημικύκλιο σωλήνα. Αυτό επιτρέπει στους ήχους ή στην πίεση να μεταδοθούν στο έσω ους, μετακινώντας την ενδολέμφο του άνω ημικύκλιου σωλήνα. Οι ασθενείς αναπτύσσουν ίλιγγο και ταλαντοψία που επάγονται από ήχο ή πίεση (με οποιοδήποτε χειρισμό Valsalva). Άλλα συμπτώματα περιλαμβάνουν τη χρόνια διαταραχή της ισορροπίας και την υπερακουσία στους ήχους που μεταδίδονται μέσω της οστέινης αγωγής. Ο νυσταγμός επάγεται ομοίως από την πίεση και έχει κάθετο και στροφικό στοιχείο προς την κατεύθυνση της ενεργοποίησης του άνω ημικύκλιου σωλήνα. Οι ασθενείς μπορεί επίσης να εμφανίζουν βαρηκοΐα τύπου αγωγιμότητας και αυτοφωνία. Η υπολογιστική(αξονική) τομογραφία (CT) μπορεί να αναδείξει το έλλειμμα στο κροταφικό οστό. Η θεραπεία περιλαμβάνει τη χειρουργική σύγκλιση ή την ανάπλαση του ημικύκλιου σωλήνα.
Αμφοτερόπλευρη – Αιθουσοπάθεια
Η αμφοτερόπλευρη αιθουσοπάθεια είναι μια σημαντική αιτία προϊούσας διαταραχής της ισορροπίας σε ενήλικες και θα πρέπει να λογαριάζεται ακόμη και όταν η ακοή είναι φυσιολογική και δεν υπάρχουν συνοδά επεισόδια υποτροπιάζοντος ιλίγγου. Η αιθουσαία δυσλειτουργία μπορεί να προκληθεί από πολλά διαφορετικά αίτια, συμπεριλαμβανομένων τοξικών, μεταβολικών, αυτοάνοσων, αγγειακών, νεοπλασματικών, αναπτυξιακών ή εκφυλιστικών διεργασιών.
