«Μετά από την μπόρα τη δαιμονική θα έλθη η λιακάδα η θεϊκή», γράφει στο σύγγραμμά του «Σημεία των Καιρών», το οποίο διασώζεται στο πατρικό του σπίτι στην Κόνιτσα Ιωαννίνων ο Άγιος Παΐσιος.
Φτάνοντας στο σπίτι που μεγάλωσε, στην άνω Κόνιτσα, μάς υποδέχεται ο ανιψιός του, ο γιος του αδερφού του Ραφάηλ, Χρήστος Εζνεπίδης. Μας καλωσορίζει και μας καλεί να δούμε το σπίτι που πέρασε τα παιδικά και εφηβικά του χρόνια ο Άγιος Παΐσιος μαζί με τους γονείς του και τα 8 αδέρφια του. Στο σπίτι βρίσκεται και μια γειτόνισσα της οικογένειας, η κυρία Γεωργία, η οποία συγκινημένη μας μιλάει για την ζωή του Αγίου.
Ο Άγιος Παΐσιος o Αγιορείτης, κατά κόσμον, Αρσένιος Εζνεπίδης, γεννήθηκε στα Φάρασα της Καππαδοκίας, στη Μικρά Ασία, τον Ιούλιο του 1924. «Ήταν 40 ημερών όταν ήρθε η διαταγή να γίνει ανταλλαγή πληθυσμών. Ο Άγιος Αρσένιος ο Καππαδόκης ο οποίος ήταν ιερέας του χωριού ζήτησε τότε να βαφτίσουν όλα τα μωρά, γιατί δεν ήξεραν αν θα επιζήσουν στο μεγάλο ταξίδι που θα έκαναν. Όταν ήρθε η ώρα να βαφτίσουν τον Παΐσιο είπε στη νονά του, Αναστασία Κορτσινόγλου, «σ’ αυτό το παιδί θα δώσω το όνομά μου γιατί θέλω κάποιος να μείνει στη θέση μου». Και πραγματικά ο Άγιος Παΐσιος στην πορεία ακολούθησε τα βήματα του Αγίου Αρσενίου», λέει συγκινημένη η κυρία Γεωργία.
Μετά το μεγάλο ταξίδι, έμειναν στον Πειραιά για μερικούς μήνες και μετά πήγαν στην Κέρκυρα όπου κοιμήθηκε και κηδεύτηκε ο Άγιος Αρσένιος. Στη συνέχεια έμειναν για λίγο καιρό σε ένα χωριό της Ηγουμενίτσας και τελικά κατέληξαν στην Κόνιτσα. Σε αυτό το σπίτι πήγε ο Άγιος Παΐσιος όταν 2 ετών και όπως λέει χαρακτηριστικά η κυρία Γεωργία, «εδώ μεγάλωσε, εδώ έπαιξε, εδώ γέλασε, εδώ έκλαψε και προσευχήθηκε ο Πάτερ Παΐσιος». Πήγε στο Α’ δημοτικό Κόνιτσας και στη συνέχεια έμαθε την τέχνη του μαραγκού. Πολλά από τα αντικείμενα που έχει κατασκευάσει όπως και ένα εικονοστάσι, βρίσκονται φυλαγμένα σε προθήκες στο σπίτι του.
Στα 18 του χρόνια πήγε στρατιώτης και υπηρέτησε για περίπου 5 χρόνια. Ο Παΐσιος πήγε για πρώτη φορά στο Άγιο Όρος για να μονάσει το 1949, αλλά επέστρεψε και πάλι για να βοηθήσει την οικογένειά του, δουλεύοντας ως μαραγκός στην Κόνιτσα και γύρισε στο Άγιο Όρος το 1950. Το 1957 χειροτονείται μοναχός και παίρνει το όνομα Παΐσιος. Το 1958 επιστρέφει στην Κόνιτσα και πηγαίνει να μονάσει στην Μονή Στομίου όπου και κάθεται για 4 χρόνια. Εκεί αγαπήθηκε ιδιαίτερα από τον κόσμο της περιοχής για την προσφορά και τον μετριοπαθή χαρακτήρα του. Ήθελε πάντα να βοηθάει και να προσφέρει, λένε όσοι τον γνώρισαν. Μάζευε χρήματα για τους φτωχούς κι έγινε γνωστός ως θαυματουργός και θεραπευτής.
Το 1962 πήγε στο Όρος Σινά όπου και βρήκε αυτό που ήθελε, ερημιά, ηρεμία και προσευχή κοντά στο Θεό, αλλά κάποια προβλήματα υγείας με τους πνεύμονές του τον ανάγκασαν να επιστρέψει στην Ελλάδα και Άγιος Όρος και μετά από διάφορες μονές κατέληξε στη Σκήτη του στην Παναγούδα. Εκεί άρχισε να τον επισκέπτεται πολύ κόσμος, πολλοί καρκινοπαθείς και άνθρωποι που είχαν στην οικογένειά τους καρκινοπαθείς ζητώντας του την προσευχή του. «Ο ίδιος μάλιστα έλεγε “θεέ μου δώσε μου και μένα αυτή την αρρώστια να καταλάβω τι περνούν οι άνθρωποι”. Και τελικά πέθανε από καρκίνο το 1994», λέει σχεδόν κλαίγοντας η γυναίκα που τον γνώρισε και έπαιζε όταν ήταν παιδί στην αυλή του.
Όπως μας είπε η γυναίκα που γεννήθηκε και μεγάλωσε στο απέναντι ακριβώς σπίτι, η οικογένειά του ήταν μια ήσυχη, φτωχή οικογένεια γεμάτη όμως αγάπη για το συνάνθρωπο. Όπως ακριβώς ήταν και ο Άγιος Παΐσιος. Τα παιδιά της γειτονιάς συνήθιζαν να μαζεύονται στην αυλή του σπιτιού και να παίζουν με τον Αρσένιο τότε και τα αδέρφια του.
Το σπίτι αποτελείται από ένα χωλ, ένα καθιστικό κι ένα δωμάτιο στο οποίο κοιμόταν όλη η οικογένεια. Στην είσοδο υπάρχει μία εικόνα του και μία προθήκη με προσωπικά του αντικείμενα, καθώς και λουκούμια για τον επισκέπτη. Στο πρώτο δωμάτιο, ουσιαστικά το σαλόνι, υπάρχει ένας καναπές και φυλάσσονται από την εν ζωή οικογένειά του, τα ανίψια του, τα προσωπικά του αντικείμενα, η φανέλα του και φωτογραφίες του από την παιδική ηλικία, αλλά και από την υπόλοιπη ζωή του. Διάφορα βιβλία και μια οικογενειακή φωτογραφία κοσμεί τον τοίχο.
Στο σπίτι σώζονται μάλιστα και πολλά από τα χειρόγραφά με τα «Σημεία των καιρών» και κάρτες που έστελνε στην οικογένεια του όταν ήταν μακριά. Εκεί φυλάσσεται και η αυθεντική πρώτη φωτογραφία που έστειλε στους γονείς του όταν χειροτονήθηκε μοναχός στο Άγιον Όρος. Στο δωμάτιο που κοιμόταν με την οικογένειά του υπάρχουν πολλές φωτογραφίες του, αντικείμενα που είχε φτιάξει ο ίδιος και εικόνες.
Στο σπίτι φυλάσσονται επίσης πολλά προσωπικά αντικείμενα της οικογένειας του, συνταγές και μαγειρικά σκεύη της μητέρας του Ευλαμπίας και τα έπιπλα που κατασκεύαζε ο ίδιος ως μαραγκός. Τα βιβλία που διάβαζε και οι κουμπαράδες με τα χρήματα που μάζευε για τους φτωχούς, καθώς και τα ξυλόγλυπτα που είχε φτιάξει ο ίδιος, κάνουν την παρουσία του αισθητή στο χώρο.
Στην είσοδο του σπιτιού υπάρχει μια αγιογραφία του Αγίου που έχει φτιάξει η ανιψιά του και αντικείμενα που χρησιμοποιούσαν οι γονείς του οι οποίοι ασχολούνταν με τη γεωργία. Το σπίτι αποπνέει σε όποιον το επισκεφτεί μια απόλυτη γαλήνη και η ευγένεια του ανιψιού του, Χρήστου, και της μητέρας του, της νύφης δηλαδή του Αγίου Παϊσίου, που μένουν ακριβώς δίπλα σε κάνουν να νιώθεις σαν να βρίσκεσαι στο δικό σου σπίτι.
Δεκάδες άνθρωποι επισκέπτονται το σπίτι του, όχι μόνο από την Ελλάδα, αλλά και από το εξωτερικό, κυρίως από τη Ρωσία, για να γνωρίσουν το μέρος και τη γειτονιά που μεγάλωσε ο Άγιος Παΐσιος, αλλά και τη Μονή Στομίου στην οποία έμεινε 4 χρόνια.
