Προβληματισμένοι και ιδιαίτερα επιφυλακτικοί είναι οι σεισμολόγοι για την εξέλιξη της σεισμικής δραστηριότητας στα Γιάννενα και περιμένουν να περάσει και η σημερινή κρίσιμη μέρα -Τρίτη- ώστε να είναι σε θέση να βγάλουν με μεγαλύτερη σιγουριά κάποια σημαντικά συμπεράσματα, ενώ συνιστούν ψυχραιμία στον κόσμο.
Η σχετικά ασυνήθιστη για την περιοχή υψηλή σεισμική δραστηριότητα, που ξεκίνησε με τη σεισμική δόνηση των 5,3 Ρίχτερ με επίκεντρο την περιοχή του Καλπακίου, λίγο πριν από τα μεσάνυχτα του Σαββάτου προς την Κυριακή, και συνεχίστηκε με μια έντονη σεισμική ακολουθία με μεγάλες σε αριθμό και μέγεθος σεισμικές δονήσεις, σε μια περιοχή η οποία δεν έχει ιστορικό σεισμικότητας κατά τον 20ό αιώνα, κάνει σχεδόν όλους τους Ελληνες σεισμολόγους να παρακολουθούν το φαινόμενο με αρκετή ανησυχία και προβληματισμό. Ετσι αποφεύγουν να είναι… καθησυχαστικοί, συνιστώντας τη λήψη και τήρηση μιας σειράς προληπτικών μέτρων, μέχρι να περάσουν κάποια κρίσιμα 24ωρα.
Οπως είπε στο «Εθνος» ο καθηγητής Σεισμολογίας του ΑΠΘ Μανόλης Σκορδίλης, ο οποίος παρακολουθεί συνεχώς την εξέλιξη της σεισμικής δραστηριότητας από τον Σεισμολογικό Σταθμό του ΑΠΘ, το ρήγμα που έδωσε τον σεισμό ?εστιακού βάθους περί τα 10 χιλιόμετρα? έχει μήκος περίπου 15 χιλιόμετρα και κατεύθυνση βορειοδυτική-νοτιοανατολική και φτάνει νότια σε μια απόσταση περίπου 10 χιλιομέτρων από την πόλη των Ιωαννίνων.
Μετασεισμοί
Ο χώρος που διεγέρθηκε και συνεχίζει με μια έντονη μετασεισμική δραστηριότητα είναι αρκετά μεγάλος, έχει δώσει ήδη δεκάδες μετασεισμούς πάνω από 4 Ρίχτερ, με μεγαλύτερο έναν μετασεισμό των 4,8 Ρίχτερ. Το γεγονός ότι το 1898 η περιοχή είχε δώσει έναν σεισμό μεγέθους 6,3 Ρίχτερ, το μέγεθος του σημερινού ρήγματος που έδωσε τον σεισμό του Σαββάτου, η σεισμική διέγερση μιας σχετικά μεγάλης περιοχής και η έντονη σεισμική ακολουθία κάνουν τους σεισμολόγους να είναι ιδιαίτερα επιφυλακτικοί, αφού όπως επισημαίνεται «ένα τέτοιου μεγέθους ρήγμα θα μπορούσε θεωρητικά να δώσει και έναν μεγαλύτερο σεισμό από τα 5,3 Ρίχτερ».
Οι ώρες και τα 24ωρα που περνούν είναι ιδιαίτερα κρίσιμα για την αποτίμηση του φαινομένου και την εξαγωγή πιο ασφαλών συμπερασμάτων, όπως τονίζουν οι σεισμολόγοι. Η έντονη σεισμική δραστηριότητα έχει προκαλέσει την ανησυχία των κατοίκων τόσο της πόλης όσο και του Νομού Ιωαννίνων, καθώς και των γειτονικών περιοχών μέχρι και τη νότια Αλβανία, όπου καταγράφηκε και πτώση δύο σπιτιών στο Τεπελένι. Οι κάτοικοι των Ιωαννίνων μέσα σε ένα όργιο φημών, για επικείμενο μεγάλο σεισμό, ξενύχτησαν στους δρόμους και στις πλατείες τη νύχτα του Σαββάτου προς Κυριακή, ενώ πολλοί ήταν και εκείνοι που έμειναν έξω από τα σπίτια τους και τη νύχτα που πέρασε – χθες το απόγευμα είχαν να αντιμετωπίσουν και τις δύσκολες συνθήκες που δημιούργησε μια δυνατή βροχόπτωση, αναγκάζοντας πολλούς να αναζητήσουν καταφύγιο στα σπίτια τους.
Μετά από σύσκεψη που είχε ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ Ευθύμιος Λέκκας με τον περιφερειάρχη Ηπείρου και υπηρεσιακούς παράγοντες χθες το πρωί, αποφασίστηκε για προληπτικούς λόγους να παραμείνουν κλειστοί σήμερα οι παιδικοί σταθμοί και τα σχολεία στους Δήμους Ζίτσας, Πωγωνίου και Ιωαννιτών, καθώς και το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και όλοι οι χώροι άθλησης -γυμναστήρια- που ανήκουν σε σχολικά συγκροτήματα. Στο πλαίσιο αυτής της απόφασης δεν έγινε χθες στο στάδιο Ζωσιμάδων Ιωαννίνων και ο ποδοσφαιρικός αγώνας του ΠΑΣ Γιάννινα με τον Λεβαδειακό.
Για προληπτικούς λόγους, που συνδέονται με την αποφυγή συνωστισμού πλήθους σε δημόσιους χώρους, το υπουργείο Δικαιοσύνης ανακοίνωσε πως αναστέλλεται η λειτουργία των δικαστικών υπηρεσιών του Δικαστικού Μεγάρου Ιωαννίνων και του Ειρηνοδικείου Κόνιτσας μέχρι και την ερχόμενη Τετάρτη. Επίσης, οι δημόσιες υπηρεσίες που στεγάζονται σε παλιά κτίρια και εξυπηρετούν μεγάλο αριθμό συναλλασσομένων δεν θα λειτουργήσουν μέχρι να ελεγχθούν από αρμόδια επιτροπή μηχανικών.
Ωστόσο στην πόλη και στον Νομό Ιωαννίνων δεν έχουν καταγραφεί σημαντικές ζημιές και αυτές είναι κυρίως ρωγμές και πτώσεις σοβάδων σε κάποια σπίτια στην περιοχή Καλπακίου και κατολισθήσεις σε δρόμους. Το παλιό μοναστήρι στους Αστραγγέλους του Ζαγορίου, καθώς και η ιερατική σχολή Βελλάς ?αίθουσες και το παρεκκλήσι? έχουν υποστεί ζημιές. Η τελευταία που βρίσκεται κοντά στο επίκεντρο των δονήσεων έχει υποστεί ζημιές σε αρκετά σημεία του κτιριακού συγκροτήματος τόσο εξωτερικά όσο και εσωτερικά, καθώς και στην εκκλησία, το μέγεθος των οποίων δεν μπορεί να εκτιμηθεί προς το παρόν. Ο δρόμος ανάμεσα στα χωριά Δημόκορη και Λάβδανη, λίγο πριν από την είσοδο στο δεύτερο χωριό του Πωγωνίου, έχει κλείσει εξαιτίας κατολισθήσεων που προκλήθηκαν από τον σεισμό.
Συνεδρίαση
Χθες συνεδρίασε στα Γιάννενα το αρμόδιο συντονιστικό όργανο παρουσία του προέδρου του Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας καθηγητή Ευθύμιου Λέκκα και εκπροσώπων όλων των Αρχών, και αφού προηγουμένως οι συμμετέχοντες είχαν επισκεφθεί και είχαν πραγματοποιήσει αυτοψία στην περιοχή του επίκεντρου του σεισμού, στο Καλπάκι. Το μέλη του συντονιστικού είχαν διάσκεψη με γνωστούς σεισμολόγους της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης και της Πάτρας και θα συνεδριάσουν και πάλι σήμερα προκειμένου να προχωρήσουν σε νέα εκτίμηση της κατάστασης. Οπως αναφέρθηκε στη συνεδρίαση, οι σεισμικές δονήσεις είναι τεκτονικές και η κατεύθυνση του ρήγματος είναι βορειοδυτική-νοτιοανατολική.
Ιδιαίτερα επιφυλακτικός, όπως και οι περισσότεροι συνάδελφοί του, ο καθηγητής και διευθυντής του Τομέα Γεωφυσικής του ΑΠΘ, Κωνσταντίνος Παπαζάχος, δήλωσε ότι «σε καμία περίπτωση δεν μπορούμε να είμαστε καθησυχαστικοί ότι πρόκειται για τον κύριο σεισμό», προσθέτοντας ότι «λόγω του ιστορικού που έχει η περιοχή και του χώρου που έχει διεγερθεί, αλλά και του μεγέθους και του αριθμού των ισχυρών σεισμικών δονήσεων που καταγράφονται, δεν μπορούμε να είμαστε καθησυχαστικοί και οι αρμόδιες Αρχές και η τοπική κοινωνία οφείλουν να κινηθούν με βάση το χειρότερο σενάριο, ότι δεν ήταν ο κύριος σεισμός».
Στο πλαίσιο των προληπτικών μέτρων το συντονιστικό όργανο – Πολιτική Προστασία ζήτησε από τους πολίτες να αποφεύγουν τα σπίτια που έχουν κατασκευαστεί χωρίς αντισεισμικό κανονισμό, να μη μένουν κάτω από προσόψεις κτιρίων, να απομακρύνουν βαριά αντικείμενα μέσα από τα σπίτια τους τα οποία μπορεί να πέσουν, να αποφεύγουν τις άσκοπες μετακινήσεις και να μην πανικοβάλλονται.
ΜΑΡΙΑ ΡΙΤΖΑΛΕΟΥ – ΜΙΧΑΛΗΣ ΝΙΒΟΛΙΑΝΙΤΗΣ
ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ
Από τον Ευθύμιο Λέκκα
ρόεδρο του Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας
Πάνω από 200 οι δονήσεις σε 15 ώρες
«Παρατηρείται μια ιδιαίτερα έντονη σεισμική ακολουθία, καθώς μέσα στις πρώτες 15 ώρες από τον σεισμό των 5,4 Ρίχτερ που σημειώθηκε στις 23.14 του Σαββάτου καταγράφηκαν πάνω από 200 σεισμικές δονήσεις.
Το φαινόμενο παρακολουθείται από όλα τα ερευνητικά ιδρύματα της χώρας, αλλά είναι εξαιρετικά δύσκολο να πούμε από τώρα τι εξέλιξη θα έχει. Δεν μπορούμε να είμαστε απολύτως βέβαιοι ότι ήταν ο κύριος σεισμός. Ωστόσο όσο περνάνε οι ώρες και όσο αδειάζει η ενέργεια από το υπέδαφος απομακρύνεται η πιθανότητα να έχουμε και πάλι κάποιο μεγάλο σεισμό.
Παρά το γεγονός ότι ο αρχικός σεισμός ήταν ισχυρός και οι μετασεισμική δραστηριότητα πλούσια, τα κτίρια στην ευρύτερη περιοχή συμπεριφέρθηκαν πολύ θετικά καθώς παρατηρήθηκαν μόνο κάποιες ελάχιστες ζημιές σε παλιά κτίρια, τα οποία δεν είχαν αντισεισμικό σχεδιασμό.
Βρισκόμαστε σε συνεχή επαφή με την Περιφέρεια Ηπείρου και όλους τους αρμόδιους φορείς, υπάρχει ενημέρωση προς τους κατοίκους και έχουν δοθεί ήδη οδηγίες».
Από τον Γεράσιμο Παπαδόπουλο
ιευθυντή Ερευνών στο Γεωδυναμικό Ινστιτούτο του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών
Οι κάτοικοι πρέπει να έχουν υπομονή
«Καταγράφεται μια πλούσια μετασεισμική ακολουθία καθώς έχουμε πολλούς σεισμούς με μεγάλο φάσμα μεγεθών. Είναι μια σημαντική ένδειξη ότι η εξέλιξη είναι ομαλή. Είναι όμως πολύ νωρίς για να πούμε με απόλυτη βεβαιότητα ότι ο σεισμός του Σαββάτου ήταν ο κύριος, αν και τα μέχρι στιγμής δεδομένα οδηγούν προς αυτήν την κατεύθυνση.
Το επίκεντρο του σεισμού βρίσκεται πολύ κοντά σε αυτό που έδωσε στις 13 Οκτωβρίου του 1969 σεισμό εντάσεως 5,8 της κλίμακας Ρίχτερ, ο οποίος είχε προκαλέσει ζημιές σε σπίτια. Πιθανότατα να πρόκειται για το ίδιο ρήγμα, καθώς οι δύο εστίες βρίσκονται πολύ κοντά.
Επειδή το εστιακό βάθος της δόνησης ήταν μικρό αλλά και τα επίκεντρα των σεισμών βρίσκονται κοντά στα Γιάννενα και τα γύρω χωριά, ακόμη και μετασεισμοί με μικρή ένταση θα γίνονται αισθητοί. Οι κάτοικοι θα πρέπει να οπλιστούν με υπομονή καθώς θα σημειώνονται αρκετοί μετασεισμοί για πολλές ημέρες, ενώ εάν παρατηρήσουν ρωγμές στα σπίτια ή στους χώρους εργασίας τους θα πρέπει να ειδοποιήσουν άμεσα τις αρμόδιες Αρχές».
