«ΝΟΝ PAPER» ΜΕ ΤΙΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΔΑΝΕΙΣΤΩΝ – ΕΡΓΑΣΙΑΚΗ ΖΟΥΓΚΛΑ ΜΕ ΑΝΤΙΘΕΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ, ΑΠΟΔΥΝΑΜΩΝΕΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
Όλα τα χαρακτηριστικά της απορρύθμισης έχει πλέον η αγορά εργασίας στην Ελλάδα ως αποτέλεσμα της υπερφορολόγησης και της αδυναμίας των επιχειρήσεων να ανταπεξέλθουν.
Υποβαθμίζονται και μειώνονται οι θέσεις απασχόλησης και εντείνεται η αδήλωτη εργασία, με αποτέλεσμα την αύξηση της παραοικονομίας και τη μείωση των φορολογικών εσόδων και των ασφαλιστικών εισφορών. Η χώρα βρίσκεται σε ασφυκτικό κλοιό και στασιμότητα για τρίτο συνεχές έτος, κάτι που επιδεινώνει συνεχώς την κατάσταση στην αγορά εργασίας.
Ετσι, παρουσιάζεται πρωτοφανής κινητικότητα στην αγορά εργασίαςόπού έχουν καταγραφεί περίπου 1 εκατ. προσλήψεις και 1 εκατ. απολύσεις ανά εξάμηνο, σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε ο πρόεδρος της ΓΣΕΒΕΕ Γιώργος Καββαθάς μιλώντας στο συνέδριο του υπουργείου Εργασίας με θέμα «Συλλογικές Διαπραγματεύσεις στο Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Μοντέλο και το Μέλλον της Εργασίας».
Την ίδια στιγμή, όπως είπε, πολλοί επιχειρηματίες κλείνουν τα βιβλία τους, κλείνουν τις επιχειρήσεις τους και μεταβαίνουν στον άτυπο τομέα της οικονομίας, γιατί δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους. Δημιουργούνται τα επαγγέλματα της «βαλίτσας», όπως π.χ. οι κομμωτές (εκτιμάται ότι το 40% του κλάδου αυτού είναι αδήλωτη επιχειρηματικότητα), στους οποίους και δεν μπορεί να υπάρξει, και κανένας έλεγχος. Το αποτέλεσμα είναι η μεγέθυνση της παραοικονομίας, που εκτιμάται ότι αγγίζει το 35-40% του ΑΕΠ. Ταυτόχρονα η οικονομία αποδυναμώνεται αφού χάνονται θέσεις εργασίας και εισφορές. Τα τελευταία 8 χρόνια πάνω από 230.000 επιχειρήσεις έπαψαν να λειτουργούν με αποτέλεσμα την απώλεια 800.000 θέσεων απασχόλησης.
Μειώνοντας οι θέσεις πλήρους απασχόλησης και καταγράφεται έξαρση των ελαστικών μορφών απασχόλησης.
Σύμφωνα με τη ΓΣΕΒΕΕ «το 40% των θέσεων μισθωτής απασχόλησης που δημιουργούνται είναι πλήρης και το υπόλοιπο 60% ελαστικές μορφές (μερικής απασχόλησης και εκ περιτροπής).
Πρόβλημα και για τις επιχειρήσεις η εργασιακή ζούγκλα
Η μεγάλη κινητικότητα, συνεχείς απολύσεις και προσλήψεις και η αύξηση της μερικής απασχόλησης που καταγράφονται στο σύστημα ΕΡΓΑΝΗ προσδιορίζουν την μορφή που έχει πάρει η αγορά εργασίας και την κατάσταση στην οποία βρίσκονται οι επιχειρήσεις.
Το περιβάλλον αστάθειας, έλλειψης κανόνων και αβεβαιότητας που δημιουργείται θα μπορούσε να θεωρηθεί ως μια καλή προϋπόθεση για προσέλκυση επενδύσεων, όμως δεν είναι. Το αντίθετο μάλιστα. Η αποεπένδυση συνεχίζεται και οι επιχειρηματίες πλέον δεν επενδύουν ούτε και για την συντήρηση του εξοπλισμού τους».
Η μείωση των μισθών, η κατάργηση των συλλογικών διαπραγματεύσεων,η υποβάθμισης του ρόλου των κοινωνικών εταίρων και ταυτόχρονα η υπερφορολόγηση, η έλλειψη ρευστότητας και πρόσβασης σε χρηματοδότηση δημιουργούν ένα ιδιαίτερα ανρητικό περιβάλλον τόσο για τους εργαζόμενους όσο και για τους εργοδότες.
Καλή αρχή οι συλλογικές διαπραγματεύσεις
Στις προτάσεις της Συνομοσπονδίας χαρακτηρίζεται ως «μια καλή αρχή» η επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων. Επισημαίνεται όμως ότι δεν φτάνει μόνο κάτι τέτοιο. Αντίθετα, εκτιμάται ότι ίσως «ένα διαρκές τριμερές όργανο (κυβέρνηση – εργοδότες – εργαζόμενοι) θα μπορούσε να βοηθήσει στην διαμόρφωση και προώθηση πολιτικών».
Ειδική αναφορά πραγματοποίησε ο πρόεδρος της ΓΣΕΒΕΕ στη βελτίωση των ελεγκτικών μηχανισμών, που είναι υποστελεχωμένοι, ζητώντας να υπάρξει καλύτερη εκπαίδευση και να διασφαλιστεί ότι οι έλεγχοι στο εξής, θα είναι αντιπροσωπευτικοί και όχι δειγματοληπτικοί.
Ο κ. Καββαθάς κατέληξε στην εισήγησή του ότι οι κοινωνικοί εταίροι βίωσαν την απαξίωση εν καιρώ κρίσης. Αποτελεί λοιπόν ζητούμενο εάν η κυβέρνηση προτίθεται να ενισχύσει το ρόλο τους, που δεν είναι άλλος από τη διαμόρφωση των εργασιακών σχέσεων.
Ενόσω οι επίσημοι φορείς επικοινωνούν την παραπάνω κατάσταση στο φως ήρθαν νέα στοιχεία τα οποία δημιουργούν δυσμενέστερο κλίμα στο εργασιακό τοπίο.
Οι αλλαγές στα εργασιακά που μπαίνουν στην τελική ευθεία τον Οκτώβριο περιλαμβάνουν μεικτό σύστημα για τον καθορισμό του κατώτατου μισθού στον ιδιωτικό τομέα, «ψαλίδι» στις αμοιβές με νομοθετική κατοχύρωση των επιχειρήσεων στο να μειώνουν τις ώρες εργασίας και όχι τις ημέρες ανά εβδομάδα, κατάργηση της μονιμότητας υπαλλήλων σε ΔΕΚΟ και οργανισμούς που ιδιωτικοποιούνται (μέσω μετατροπής συμβάσεων από ορισμένου σε αορίστου χρόνου), επανεξέταση του 13ου και του 14ου μισθού στη βάση της προαιρετικής και όχι υποχρεωτικής καταβολής τους και ανατροπές στο καθεστώς των απολύσεων, των υπερωριών και στα συνδικαλιστικά προνόμια.
Το μεικτό σύστημα για τον καθορισμό του κατώτατου μισθού προκρίνεται και από μέλη της επιτροπής για τα εργασιακά, που θα παραδώσει πόρισμα στο τέλος του μήνα, αλλά υποβοηθείται και από το υπουργείο Εργασίας ως εναλλακτική διέξοδος στη νομοθετημένη πρόβλεψη να καθορίζει το βασικό μισθό το κράτος.
Το σύστημα αυτό, σύμφωνα με τον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής, προσιδιάζει στη λεγόμενη «Low Pay Comission» (μοντέλο Αγγλίας) που καθορίζει ένα εύρος εξέλιξης του κατώτατου μισθού, προς τα πάνω ή και προς τα κάτω, εντός του οποίου θα μπορούν να διαπραγματεύονται εργοδότες και εργαζόμενοι μέσα από τις οργανώσεις τους.
Και αυτό γιατί είναι δεδομένη η άρνηση των δανειστών να επανέλθουν οι συλλογικές διαπραγματεύσεις στο επίπεδο που ήταν προ Μνημονίου και επίσης είναι δεδομένο ότι δεν υφίσταται θέμα επαναφοράς της επεκτασιμότητας και της υποχρεωτικότητας των συλλογικών συμβάσεων για τους εργοδότες που δεν εκπροσωπούνται στις διαπραγματεύσεις.
Ανάμεσα στις προτάσεις (που μελετά και το υπουργείο Εργασίας) είναι καινομοθέτηση της μείωσης των ωρών εργασίας, ώστε, αντί οι εργαζόμενοι να υπογράφουν συμβάσεις εκ περιτροπής απασχόλησης (δουλειά για 2 ή 3 μέρες την εβδομάδα), να επιτραπεί με νόμο η εργασία για λίγες ώρες κάθε μέρα χωρίς σύμβαση μερικής ή εκ περιτροπής εργασίας!
Στην ουσία προτείνονται μισθοί με την ώρα και όχι με το μήνα.
Το μεικτό σύστημα, θα λειτουργεί με επιστημονικά δεδομένα (ανεργία, πορεία οικονομίας και κλάδων, ευρωπαϊκές τάσεις κ.λπ.) και θα καθορίζει τα όρια μέσα στα οποία θα μπορούν να συζητούν οι κοινωνικοί εταίροι για τον κατώτατο μισθό.
Η επιτροπή θα μπορεί να απαρτίζεται από πρόσωπα κύρους (επιστήμονες της εργασίας, νομικούς, καθηγητές) και θα έχει στην ουσία την αρμοδιότητα να βάζει «κόφτη» είτε σε αυξήσεις που θα διεκδικούν οι εργαζόμενοι είτε όμως και σε μειώσεις που θα επιδιώκει η εργοδοτική πλευρά για τον κατώτατο μισθό.
Το εύρος, για παράδειγμα, των διαπραγματεύσεων για τον κατώτατο μισθό μπορεί να είναι είτε μέχρι 2%, 3% αύξηση είτε και μέχρι 2%, 3% μείωση ανάλογα με συνθήκες οικονομίας.
Η επιτροπή, για παράδειγμα, θα μπορεί να κρίνει ότι ο μισθός των 586 ευρώ δεν θα μπορεί να μειωθεί κάτω από τα 560 ευρώ, όπως και ότι δεν θα μπορεί να αυξηθεί πάνω από τα 600 ευρώ. Μέσα στα όρια αυτά θα μπορούν να κινηθούν οι συλλογικές διαπραγματεύσεις και το αποτέλεσμά τους θα είναι δεσμευτικό για όλες τις πλευρές.
Στο πόρισμα θα προτείνεται ακόμη, η κατάργηση των Ενώσεων Προσώπων που συστήνονται ακόμη και από 3 εργαζομένους (ανάλογα με το μέγεθος μιας επιχείρησης) και οι συμφωνίες τους με την εργοδοτική πλευρά δεσμεύουν πολύ περισσότερους.
Στις τουριστικές επιχειρήσεις, για παράδειγμα, που συνήθως απασχολούν πολλούς εποχικούς εργαζομένους, οι συμβάσεις και οι όροι εργασίας καθορίζονται ερήμην τους από Ενώσεις Προσώπων, η διαπραγματευτική ισχύς των οποίων δεν είναι αποτελεσματική.
Τα μεγαλύτερα αγκάθια της διαπραγμάτευσης πάντως εντοπίζονται στο καθεστώς των απολύσεων αλλά και στον 13 και 14 μισθό όπου είναι όλα ανοικτά από τους δανειστές παρά του περί αντιθέτου λεγόμενα από το υπουργείο Εργασίας….
Η αλήθεια μάλιστα με βάση τα εμπιστευτικά κείμενα της τρόικας είναι ότι τα Δώρα είχαν τεθεί στο τραπέζι και το 2012.
Στα «non paper» με τις προτάσεις των δανειστών γίνεται αναφορά στην κατάργησή τους και αντικατάστασή τους σε προαιρετική βάση με χρηματικά μπόνους.
Αλλαγές δρομολογούνται και για τους υπαλλήλους των ΔΕΚΟ και άλλων κρατικών οργανισμών που ιδιωτικοποιούνται καθώς η αλλαγή του ιδιοκτησιακούκαθεστώτος θα επιφέρει αυτόματη κατάργηση της μονιμότητας.
Ο τρόπος θα είναι ο χαρακτηρισμός των συμβάσεων εργασίας από ορισμένου χρόνου σε αορίστου.
