Ποια εμβόλια χρειάζονται οι έφηβοι και οι ενήλικες
Τα εμβόλια έχουν σώσει περισσότερες ζωές από οποιαδήποτε άλλη παρέμβαση που αφορά την δημόσια υγεία, αλλά δυστυχώς το 2013 μόνο στην Ευρώπη καταγράφηκαν 31.685 κρούσματα ιλαράς – αριθμός αυξημένος κατά 348% σε σύγκριση με τον αντίστοιχο του 2007, αναφέρει το Ευρωπαϊκό Γραφείο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.
Η αύξηση αυτή είναι ενδεικτική του πόσο (δεν) εμβολιαζόμαστε, ιδίως από την εφηβεία και μετά. Αιτία γι’ αυτό είναι πρωτίστως η αμέλεια και δευτερευόντως ο αδικαιολόγητος φόβος αρκετών ανθρώπων για την ασφάλεια των εμβολίων.
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα που παρουσίασε ο κ. Ανδρέας Κωνσταντόπουλος, πρόεδρος της Ελληνικής και της Παγκόσμιας Παιδιατρικής Εταιρείας, ο ένας στους δέκα γονείς στη χώρα μας παραδέχονται ότι διατηρούν επιφυλάξεις για την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα των εμβολίων.
Τα καλά νέα είναι πως παρά τις επιφυλάξεις τους, η συντριπτική πλειονότητα των γονέων εμβολιάζουν τα παιδιά τους, ιδίως κατά τα πρώτα χρόνια της ζωής τους.
«Στα βασικά εμβόλια που γίνονται στα μικρά παιδιά, δηλαδή σε αυτά για την διφθερίτιδα, την ιλαρά, την ερυθρά, τον τέτανο, τον κοκκύτη, την ανεμευλογιά, την μηνιγγίτιδα C και την ηπατίτιδα Β, έχουμε πολύ υψηλή εμβολιαστική κάλυψη, σύμφωνα και με έρευνες του Κέντρου Ελέγχου & Πρόληψης Νοσημάτων», λέει η κυρία Μαρία Θεοδωρίδου, ομότιμη καθηγήτρια Παιδιατρικής και Λοιμωξιολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών.
«Υπάρχει όμως υστέρηση στον χρόνο που γίνονται ορισμένα εμβόλια και αυτό προσπαθούμε να αντιμετωπίσουμε. Το μεγάλο πρόβλημα είναι η χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη στην εφηβεία και στην ενήλικη ζωή».
Έφηβοι και νεαροί ενήλικες
Ποια εμβόλια χρειάζονται στην εφηβεία; «Η επαναληπτική δόση του τριπλού εμβολίου για διφθερίτιδα-τέτανο-κοκκύτη, το τετραδύναμο εμβόλιο για τον μηνιγγιτιδόκοκκο και, ειδικά στα κορίτσια, το εμβόλιο για τον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων, τον HPV»,απαντά η κυρία Θεοδωρίδου.
Το τετραδύναμο εμβόλιο του μηνιγγιτιδόκοκκου περιέχει τέσσερα στελέχη του (τα A, C, w135 και Y) και συνιστάται να γίνεται μία δόση του στις ηλικίες 12-15 ετών.
Το εμβόλιο εναντίον του HPV, που είναι γνωστός ως η αιτία του καρκίνου στον τράχηλο της μήτρας, συνιστάται στα κορίτσια ηλικίας 11 έως 18 ετών, στις νεαρές γυναίκες ηλικίας 18-26 ετών, αλλά και στους ομοφυλόφιλους άντρες, ηλικίας 18-26 ετών, διότι τα ογκογόνα στελέχη του ιού HPV προκαλούν και άλλες μορφές καρκίνου, όπως αυτοί του πρωκτού, του πέους και του στόματος (μεταδίδονται με την σεξουαλική επαφή).
Θα πρέπει, ωστόσο, να επισημανθεί ότι οι νεαροί ενήλικες που θέλουν να το κάνουν δωρεάν θα πρέπει να βιαστούν, διότι μετά τον Δεκέμβριο του 2016 το εμβόλιο θα χορηγείται δωρεάν μόνο στις εφήβους.
Έρπης και πνευμονία
Οι ενήλικες, από την πλευρά τους, δεν πρέπει να ξεχάσουν μετά τα 60 το εμβόλιο του έρπητα ζωστήρα και μετά τα 65 το συζευγμένο 13δύναμο εμβόλιο για τον πνευμονιόκοκκο.
Σύμφωνα με το αναθεωρημένο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμού Ενηλίκων, συνιστάται σε όλους μία δόση του εμβολίου για τον έρπητα, εκτός κι αν πάσχει κανείς από χρόνιο πρόβλημα υγείας που αποτελεί αντένδειξη (αυτή είναι λ.χ. η περίπτωση της σοβαρής ανοσοανεπάρκειας).
«Το εμβόλιο αυτό εισήχθη στο Εθνικό Πρόγραμμα επειδή πάρα πολλοί ηλικιωμένοι αναπτύσσουν έρπη ζωστήρα και απομένουν με νευραλγία που πραγματικά τους κάνει να υποφέρουν», εξηγεί η κυρία Θεοδωρίδου. Υπολογίζεται ότι ένας στους τέσσερις ανθρώπους εκδηλώνει μεθερπητική νευραλγία κάποια στιγμή στη ζωή του, αλλά μετά τα 60 η συχνότητά της αυξάνεται και μετά τα 70 φτάνει το 50% των ενηλίκων.
Οι ηλικιωμένοι χρειάζονται επίσης το συζευγμένο εμβόλιο του πνευμονιοκόκκου, το οποίο μάλιστα έλαβε προσφάτως επέκταση της ένδειξής του από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΜΑ) και μπορεί πλέον να χορηγείται για πρόληψη της πνευμονίας σε όλα τα άτομα ηλικίας 18 ετών και πάνω.
Η επέκταση αυτή έγινε διότι «οι ενήλικοι κάνουν κυρίως διεισδυτικές πνευμονιοκοκκικές λοιμώξεις, όπως η μηνιγγίτιδα και η βακτηριαιμία, ιδίως όταν είναι βαρείς καπνιστές», εξηγεί η κυρία Θεοδωρίδου. Στην χώρα μας χορηγείται δωρεάν μετά τα 18 χρόνια στις ομάδες υψηλού κινδύνου.
Οι εξελίξεις των τελευταίων ετών
Την τελευταία πενταετία υπήρξε έγκριση και ευρεία διάθεση νέων, πολυδύναμων εμβολίων, τα οποία παρέχουν ταυτοχρόνως προστασία έναντι πολλών νοσημάτων (λ.χ. διφθερίτιδα, τέτανο, κοκκύτη, πολιομυελίτιδα, αιμόφιλο ινφλουέντσας και ηπατίτιδα Β ή ιλαρά, παρωτίτιδα, ερυθρά και ανεμευλογιά).
Στόχος των πολυδύναμων εμβολίων είναι να βελτιωθεί η συμμόρφωση στα εθνικά πρόγραμμα εμβολιασμού, εξηγεί η καθηγήτρια Μαρία Θεοδωρίδου, προσθέτοντας πως τα εμβόλια αυτά έχουν την ίδια αποτελεσματικότητα με τα παλαιότερα σχήματα και ανάλογες ανεπιθύμητες ενέργειες.
Μία άλλη σημαντική εξέλιξη είναι η νέα γενιά συζευγμένων εμβολίων, με κύριουςεκπροσώπους το τετραδύναμο μηνιγγιτιδοκοκκικό και το 13δύναμο του πνευμονιοκόκκου, ενώ τα εμβόλια για τον HPV και τον ροταϊό (είναι ένας ιός που προκαλεί οξεία γαστρεντερίτιδα) αποτελούν προϊόντα γενετικού ανασυνδυασμού.
Το πιο πρόσφατα εγκριθέν εμβόλιο, τέλος, είναι αυτό για τον μηνιγγιτιδόκοκκο οροομάδας B, το οποίο όμως δεν εισήχθη στα εφετινά Εθνικά Προγράμματα Εμβολιασμού Παιδιών, Εφήβων και Ενηλίκων, διότι απαιτείται ακόμα μελέτη για τον τρόπο εφαρμογής του όχι μόνο στην χώρα μας αλλά και στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, κατά την κυρία Θεοδωρίδου.
Πηγή : ΤΑ ΝΕΑ Ειδική έκδοση ΥΓΕΙΑ tanea.gr