Άκουσα πριν από χρόνια τη φράση «ο πολιτισμός είναι το φάρμακο της ψυχής». Υπηρετώντας, πλέον, τον πολιτισμό ενεργά, ως Πρόεδρος ενός ελληνικού Μουσείου, πιστεύω απόλυτα στην αλήθεια αυτής της φράσης.
Γλυπτική, ζωγραφική, φωτογραφία, κινηματογράφος, θέατρο, και όσες άλλες μορφές τέχνης και πολιτισμού υπήρχαν και υπάρχουν, επηρεάζουν την καθημερινότητά μας, γεμίζουν τα μάτια και τα αυτιά μας και, τελικά, συνιστούν το φάρμακο της ψυχής μας. Αυτό νομίζω ότι εισπράττει και ο επισκέπτης ενός μουσείου.
Αυτόν τον καιρό έχουμε τη μεγάλη χαρά να βλέπουμε πολλούς επισκέπτες στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης. Δύο μεγάλες αρχαιολογικές εκθέσεις που παρουσιάζουν μεγάλα πανανθρώπινα θέματα, την Υγεία και τον Θάνατο, είναι η δική μας πρόταση πολιτισμού.
Θα μπορούσε βέβαια κάποιος να αναρωτηθεί κατά πόσον μας αφορούν σήμερα οι αντιλήψεις ανθρώπων που έζησαν πριν χιλιάδες χρόνια. Δεν διαφέρουμε, όμως, τόσο πολύ όσο νομίζουμε. Θέματα όπως η υγεία και ο θάνατος είναι διαχρονικά.
Μπορεί οι Έλληνες της ομηρικής εποχής να μην είχαν αξονικό τομογράφο, έκαναν όμως εγχειρίσεις. Χρησιμοποιούσαν βότανα και άλλα φυσικά προϊόντα για να καταπραΰνουν τον πόνο, φρόντιζαν το σώμα τους και γυμνάζονταν, έκαναν αφιερώματα στους θεούς ευχόμενοι για την καλή τους υγεία.
Και, αντίστοιχα, ένιωθαν μεγάλο δέος μπροστά στη βεβαιότητα και το τελεσίδικο του θανάτου. Ο πόνος για την απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου και ο τρόπος που εκφράζεται δεν έχει ούτε εποχή ούτε γεωγραφία• είναι κοινός για όλους μας. Όπως είναι άλλωστε και ο φόβος για το άγνωστο Επέκεινα αλλά και η ελπίδα ότι η αθάνατη ψυχή μας θα ζήσει κάπου αλλού.
Δεν είναι, λοιπόν, η τέχνη -αρχαία ή σύγχρονη- μια απόμακρη έννοια, δεν είναι το μουσείο ένας αποστειρωμένος χώρος. Είναι μια όαση για το πνεύμα.
Εάν η τέχνη δεν είναι τροφή και φάρμακο για την ψυχή μας, εσείς τι άλλο θα μπορούσατε να σκεφθείτε;