Δεν μπορεί να υπάρξει νομισματική ένωση αν πρώτα δεν υπάρχει πολιτική ένωση…
Αυτό υποστηρίζει στο άρθρο του στους Times τους Λος Άντζελες, με τίτλο «Η νομισματική ένωση χωρίς την πολιτική ένωση διαλύει την Ευρώπη», ο καθηγητής ευρωπαϊκών σπουδών του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης και συνεργάτης του Ινστιτούτου Χούβερ του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ, Τίμοθι Γκάρτον Ας.
Ο Ας, μέσω του άρθρου του, υποστηρίζει πως επιχειρεί να δώσει μια απάντηση στο ερώτημα: Πώς θα είναι η Ευρωζώνη σε πέντε χρόνια από τώρα;
Ο Βρετανός ιστορικός και διεθνολόγος παραθέτει την εμπειρία του από το πρόσφατο ταξίδι του στη Φρανκφούρτη όπου παραβρέθηκε σε μια διάλεξη. Εκεί, οι συμμετέχοντες συμμετείχαν σε ένα άτυπο exit poll, απαντώντας στο παραπάνω ερώτημα.
Η μίνι δημοσκόπηση έδειξε ότι σχεδόν οι μισοί, όπως και ο ίδιος ο Ας, θεώρησαν πως η ευρωζώνη σε πέντε χρόνια θα είναι σαν την Ιαπωνία των 90s. Ενα 20% ψήφισε υπέρ της αμφιλεγόμενης απάντησης «ποια ευρωζώνη;» (θεώρησαν δηλαδή πως θα έχει διαλυθεί) και ένα 18% υποστήριξε πως θα έχει την εικόνα του Ηνωμένου Βασιλείου στη μετά-Θάτσερ εποχή.
Σε πέντε χρόνια θα κυριαρχεί η ανισότητα μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ
Κατά τον καθηγητή της Οξφόρδης, η τρίτη επιλογή είναι και το πιο… αισιόδοξο σενάριο και σημαίνει ότι η ευρωζώνη σε πέντε χρόνια μέσω της σκληρής λιτότητας και των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων θα έχει επιστρέψει στην ανάπτυξη, αλλά ταυτόχρονα θα έχει παρεκτραπεί από τα ιδεώδη της και η ανισότητα μεταξύ των κρατών-μελών της θα κυριαρχεί. Σύμφωνα με τον Ας, η Γερμανία και μερικές ακόμη χώρες του ευρωπαϊκού βορρά θα είναι αυτές που θα έχουν κερδίσει τη μερίδα του λέοντος, ενώ οι υπόλοιποι τον… πόνο.
Οι «mainstream» Γερμανοί πολιτικοί και οικονομολόγοι αμφισβητούν έντονα αυτή την ανάλυση, αναφέρει ο Βρετανός ιστορικός ο οποίος τονίζει ότι αυτοί επιμένουν πως λιτότητα και διαρθρωτικές μεταρρυθμίζεις είναι ο μοναδικός πραγματικός δρόμος προς τη σωτηρία.
Ομως, κατά τον Τίμοθι Γκάρτον Ας, η γερμανική συνταγή γεννά τουλάχιστον τρία μεγάλα προβλήματα που μπορεί μεσοπρόθεσμα να οδηγήσουν στη διάλυση της Ευρώπης. Αυτά είναι:
Πρώτον, ακόμη και αν ένα φάρμακο είναι το σωστό, μπορεί να αποβεί μοιραίο και καταστροφικό αν καταναλωθεί από έναν αδύναμο ασθενή σε υπερβολική δόση.
Δεύτερον, οι Ελληνες, οι Ιταλοί και οι Γάλλοι δεν είναι Γερμανοί. Οι οικονομίες τους χρειάζονται διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, αλλά οι κοινωνίες τους και οι επιχειρήσεις τους απλά δεν ανταποκρίνονται με τον ίδιο τρόπο που το κάνουν οι Γερμανοί.
Τρίτον, ακόμη και αν ολόκληρη η ευρωζώνη μεταμορφωθεί σε έναν γιγάντιο εξαγωγέα γερμανικού στιλ, τότε ποιος θα είναι ο καταναλωτής; Μέρος της ζήτησης πρέπει να προέλθει από τις πιο πλούσιες χώρες, όπως η Γερμανία. Αν όλοι οι άλλοι ξεκινήσουν να συμπεριφέρονται όπως η Γερμανία, τότε η Γερμανία πρέπει να συμπεριφερθεί λιγότερο… γερμανικά. Αλλά, η Γερμανία δεν είναι έτοιμη για κάτι τέτοιο.
Μακροπόθεσμα, η Γερμανία θα υποστεί τις οδυνηρές συνέπειες των επιλογών της
Ετσι, υποστηρίζει ο Ας, πως μακροπρόθεσμα, η Γερμανία θα υποστεί τις οδυνηρές συνέπειες των επιλογών της. Ωστόσο αυτό δεν πρόκειται να γίνει άμεσα. Για την ώρα, η Γερμανία πρέπει να σώσει χώρες όπως η Ελλάδα, αλλά πολλά από αυτά τα λεφτά που δάνεισε, πήγαν κατευθείαν πίσω στους ριψοκίνδυνους πιστωτές, συμπεριλαμβανομένων και των γερμανικών τραπεζών. Την ίδια ώρα, επισημαίνει ο Ας, οι γερμανικές εξαγωγές έχουν ωφεληθεί πάρα πολύ από την ευρωζώνη, όπως αυτή λειτουργεί τώρα.
Πάντως, ο Βρετανός καθηγητής της Οξφόρδης δεν χάνει την αισιοδοξία του και υποστηρίζει πως υπάρχει ελπίδα πως κάτι μπορεί να αλλάξει, αρκεί να το επιτρέψουν οι εθνικές πολιτικές. «Ολοι παραδέχονται έστω και σε ιδιωτικές συζητήσεις πως η Ελλάδα δεν μπορεί να αποπληρώσει το χρέος της» γράφει ο Ας ο οποίος ως λύση προκρίνει την αποδοχή από το Βερολίνο μιας απομείωσης του ελληνικού χρέους υπό τον όρο η νέα ελληνική κυβέρνηση να προχωρήσει στις μεταρρυθμίσεις.
Μια δεύτερη λύση θα ήταν τα κράτη-μέλη της ευρωζώνης «να συμφωνήσουν σε δημοσιονομικές μεταβιβάσεις από τα πλουσιότερα κράτη προς τα φτωχότερα, όπως γίνεται σε μια σωστή ομοσπονδία, όπως οι ΗΠΑ, όπου κανένας δεν περιμένει η Αλαμπάμα να συμπεριφέρεται όπως η Σίλικον Βάλεϊ».
Ωστόσο, εξηγεί πως «οι Ευρωπαίοι όταν δημιούργησαν τη νομισματική ένωση, χωρίς πρώτα να έχουν δημιουργήσει δημοσιονομική και πολιτική ένωση, έβαλαν το κάρο μπροστά από το άλογο», προχώρησαν δηλαδή το εγχείρημα της ευρωπαϊκής ενοποίησης με λανθασμένη σειρά.
Οι Ευρωπαίοι έβαλαν το κάρο μπροστά από το άλογο όταν δημιούργησαν την ΟΝΕ
«Συνεπώς εθνική δημοκρατία βρίσκεται σε αυξανόμενη ένταση με την ευρωπαϊκή ενοποίηση» γράφει ο καθηγητής ευρωπαϊκών σπουδών, αλλά ταυτόχρονα ξεκαθαρίζει πως «στην επιλογή μεταξύ της δημοκρατίας και του πατερναλισμού […] θα επέλεγα τη δημοκρατία σε κάθε περίπτωση».
Η νομισματική ένωση, αντί να ενώσει, διαλύει την Ευρώπη
«Το πρόβλημα είναι ότι τα προβλήματα στην ευρωζώνη απαιτούν μια υπερεθνική ευρωπαϊκή δημοκρατική αλληλεγγύη των συμπολιτών που δεν υπάρχει και δεν προβλέπεται να υπάρξει σύντομα» προσθέτει και συμπεραίνει πως «έτσι, η νομισματική ένωση που έγινε με σκοπό να ενώσει την Ευρώπη, τελικά τη διαλύει» αλλά το κάνει αργά και βασανιστικά.
Και ο λόγος που αυτό γίνεται τόσο αργά και βασανιστικά είναι ο εξής: Οι χώρες που υποφέρουν από την επιβεβλημένη λιτότητα και την κρίση, ακόμη και η Ελλάδα, «είναι με πάθος αποφασισμένες να παραμείνουν εντός Ευρώπης». «Οικογενειακά, αυτές οι χώρες παρέχουν ακόμη την ασφάλεια που δεν παρέχει πια το κράτος» εξηγεί και παραθέτει το παράδειγμα των παππούδων που ακόμη έχουν ένα δωμάτιο στο σπίτι τους ή ένα μικρό σπιτάκι για να μείνουν τα άνεργα παιδιά τους, ή πενιχρές οικονομίες τις οποίες τις διαθέτουν για τις ανάγκες της οικογένειας. Ταυτόχρονα, το γεγονός πως οι χώρες αυτές είναι μέλη της ΕΕ, επιτρέπει στους πολίτες της να την εγκαταλείψουν πιο εύκολα με σκοπό την εργασία σε άλλες χώρες-μέλη της ένωσης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα κατά τον Βρετανό ιστορικό είναι οι νεαροί Ισπανοί με τα δύο πτυχία που τελικά εργάζονται ως σερβιτόροι σε Λονδίνο και Βερολίνο.
Ομως, αυτή η αύξηση των νεομεταναστών από τις χώρες του νότου έχει προκαλέσει την άνοδο των ευρωσκεπτικιστικών κομμάτων στις πλούσιες χώρες της Ένωσης. Ετσι, «σταδιακά αυτά τα υλικά και πολιτιστικά αποθέματα θα εξαντληθούν» εκτιμά ο Τίμοθι Γκόρτον Ας για να αναρωτηθεί: «Και τότε τι»;
«Μπορεί άραγε η γενιά που γεννήθηκε γύρω στα 1989 να δημιουργήσει την πολιτική φαντασία που οι τωρινοί πολιτικοί απέτυχαν να παράγουν»;
Ενημερωθείτε για ότι συμβαίνει με ένα like στη σελίδα μας
