Εντός Ελλάδας και σε επενδυτικά προϊόντα, βρίσκεται το μεγαλύτερο μέρος των καταθέσεων που «αποχώρησαν» από το τραπεζικό σύστημα τους τελευταίους δυόμισι μήνες εξαιτίας της αβεβαιότητας…
Όπως γράφει ρεπορτάζ της Καθημερινής, μόλις το 20% των εκροών αυτών έχει ως προορισμό τράπεζες του εξωτερικού κι αυτή είναι η μεγάλη διαφορά με το κύμα αναλήψεων το 2012, όταν και τότε υπήρχε αβεβαιότητα και ανησυχία για ενδεχόμενο Grexit.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις τραπεζών, περίπου το 50% από τις εκροές καταθέσεων, που αντιστοιχεί σε περίπου 10 δισ. ευρώ, έχει παραμείνει στη χώρα υπό τη μορφή ρευστών διαθεσίμων, και βρίσκεται σε θυρίδες, σεντούκια… στρώματα, κ.α.
Πολλά νοικοκυριά, λόγω της ανησυχίας για την έκβαση των διαπραγματεύσεων και τον κίνδυνο ρήξης, επέλεξαν να διατηρήσουν εκτός τραπεζών ένα απόθεμα για καλό και για κακό. Τα «μεγαλύτερα πορτοφόλια» που δεν επιθυμούσαν να μεταφέρουν τις καταθέσεις τους στο εξωτερικό (υπό τον φόβο φορολογικών και άλλων ελέγχων) μετακίνησαν τις καταθέσεις τους σε θυρίδες.
Επιπλέον, ένα ποσοστό 30% των εκροών (ή περίπου 6 δισ. ευρώ) διοχετεύθηκε σε επενδυτικά προϊόντα, κυρίως αμοιβαία κεφάλαια. Πρόκειται, επίσης, για πελάτες που υπό τον φόβο ενός ατυχήματος επέλεξαν να αγοράσουν αμοιβαία κεφάλαια, κυρίως ομολογιακά εξωτερικού, για λόγους ασφαλείας.
Τέλος, το 20% των καταθέσεων που «αποχώρησαν», περίπου 4 δισ. ευρώ, διοχετεύθηκε σε τράπεζες του εξωτερικού. Πρόκειται κυρίως για κεφάλαια επιχειρήσεων. Οπως σημειώνουν στην «Καθημερινή» στελέχη τραπεζών, μέρος των εκροών αυτών έχει παραμείνει εντός των εγχώριων τραπεζικών ομίλων, δηλαδή έχουν μετακινηθεί στις θυγατρικές που διατηρούν στην Κύπρο, το Λονδίνο, το Λουξεμβούργο, τη Μάλτα, κ.α.
Η ραγδαία επιδείνωση των συνθηκών ρευστότητας το τελευταίο δίμηνο οφείλεται στην πολιτική αναταραχή, την αβεβαιότητα που προκάλεσαν οι πρόωρες εκλογές και τώρα στη δυστοκία της νέας κυβέρνησης να καταλήξει σε μια συμφωνία με τους εταίρους. Τον περασμένο Δεκέμβριο, εξαιτίας της ανησυχίας, οι καταθέσεις μειώθηκαν κατά 4 δισ. ευρώ, τον Ιανουάριο κατά περίπου 12 δισ. ευρώ, ενώ τον Φεβρουάριο, μέχρι τώρα, η μείωση των καταθέσεων εκτιμάται σε 3 δισ. ευρώ.
Εκτός της μεγάλης αιμορραγίας των καταθέσεων, η ρευστότητα των τραπεζών περιορίζεται από δύο ακόμα πολύ σημαντικούς παράγοντες:
- Τις εκδόσεις εντόκων γραμματίων
- Τη διακοπή συναλλαγών στη διατραπεζική αγορά
Σύμφωνα με στελέχη τραπεζών, αν τις επόμενες ημέρες η κυβέρνηση συμφωνήσει με τους εταίρους ένα νέο πλαίσιο συνεργασίας τότε η ανησυχία θα εκτονωθεί και οι συνθήκες θα ομαλοποιηθούν γρήγορα. Αν συμβεί αυτό τότε το μεγαλύτερο μέρος των κεφαλαίων που αποχώρησαν θα επιστρέψει γρήγορα στο τραπεζικό σύστημα.
Ωστόσο σε περίπτωση που επέλθει ρήξη στις διαπραγματεύσεις μεταξύ κυβέρνησης – εταίρων, και η ΕΚΤ διακόψει έστω και προσωρινά την πρόσβαση των εγχώριων τραπεζών στους μηχανισμούς ρευστότητας του ευρωσυστήματος, οι επιπτώσεις θα είναι άμεσες και δραματικές για το τραπεζικό σύστημα και φυσικά για το σύνολο της οικονομίας.