Ακούμε καθημερινά ότι όποιος δεν πληρώνει το ΦΠΑ, το οποίο πληρώνει ο καταναλωτής, ζημιώνει το Κράτος.
Όλοι νομίζουμε ότι ο ΦΠΑ πάει στα κρατικά έσοδα, άρα όποιος δεν το αποδίδει, κλέβει το κράτος και κατά συνέπεια τους πολίτες που είναι συνεπείς.
Ετσι νομίζουμε, είναι όμως έτσι; ΑΜ ΔΕ. Ότι εισπράττει το Κράτος απο το ΦΠΑ πηγαίνει ΚΑΤ ΕΥΘΕΙΑΝ στη Ευρωπαϊκή Ένωση η οποία με αυτά ευρώ πληρώνει τα λειτουργικά έξοδα της κοινότητας.
Τα Κράτη λοιπόν λειτουργούν σαν εισπράκτορες της Ε.Ε. και μόνο. Με αυτά πληρώνονται πλουσιοπάροχα οι υπάλληλοι και οι προύχοντες. Σημειωτέων ότι ΚΑΝΕΝΑΣ μισθός ή επίδομα υπαλλήλου ΔΕΝ περικόπηκε αλλά αντίθετα παίρνουν κανονικά τις ετήσιες αυξήσεις, ενω οι διάφοροι … επίτροποι απολαμβάνουν ΒΑΣΙΛΙΚΗ ζωή και τις υπόλοιπες οικονομικές παροχές που ούτε Πρωθυπουργοί δεν τις έχουν. Δείτε παρακάτω; Κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) (« οδηγία ΦΠΑ »)….
Το κοινό σύστημα ΦΠΑ εφαρμόζεται στην παραγωγή και στη διανομή αγαθών και υπηρεσιών που αγοράζονται και πωλούνται προς κατανάλωση στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ). Για να εξασφαλιστεί η ουδετερότητα του φόρου ανεξαρτήτως του αριθμού των πραγματοποιουμένων πράξεων, οι υποκείμενοι στον φόρο μπορούν να εκπέσουν από τον χρεωστικό τους ΦΠΑ το ποσό του φόρου που έχουν καταβάλει σε άλλους υποκειμένους. Ο ΦΠΑ βαρύνει τον τελικό καταναλωτή ως ποσοστό επί της τελικής τιμής του αγαθού ή της υπηρεσίας.
ΠΡΑΞΗ
Οδηγία 2006/112/ΕΚ του Συμβουλίου, της 28ης Νοεμβρίου 2006 , σχετικά με το κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας [Βλέπε πράξεις τροποποίησης].
ΣΥΝΟΨΗ
Ο φόρος προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) είναι ένας γενικός φόρος κατανάλωσης που επιβάλλεται στις εμπορικές δραστηριότητες οι οποίες αφορούν την παραγωγή και τη διανομή αγαθών και την παροχή υπηρεσιών.
Η παρούσα οδηγία ΦΠΑ κωδικοποιεί τις διατάξεις για τη δημιουργία του κοινού συστήματος ΦΠΑ της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ).
Το κοινό σύστημα ΦΠΑ εφαρμόζεται στα αγαθά και τις υπηρεσίες που αγοράζονται και πωλούνται προς κατανάλωση στην ΕΕ. Ο φόρος υπολογίζεται σε συνάρτηση με την αξία που προστίθεται στα αγαθά ή τις υπηρεσίες σε κάθε στάδιο της παραγωγής και της αλυσίδας διανομής.
Ο φόρος εισπράττεται τμηματικά μέσω ενός συστήματος τμηματικών πληρωμών που επιτρέπει στους υποκειμένους στον ΦΠΑ (επιχειρήσεις που διαθέτουν αριθμό φορολογικού μητρώου ΦΠΑ) να εκπίπτουν από το χρεωστικό τους υπόλοιπο ΦΠΑ το ποσό του φόρου που κατέβαλαν σε άλλους υποκείμενους στον φόρο επί των αγορών στις οποίες προέβησαν για τους σκοπούς της επαγγελματικής τους δραστηριότητας στο προηγούμενο στάδιο. Ο μηχανισμός αυτός επιτρέπει να εξασφαλιστεί η ουδετερότητα του φόρου ανεξαρτήτως του αριθμού των πράξεων.
Ο ΦΠΑ βαρύνει τον τελικό καταναλωτή ως ποσοστό επί της τελικής τιμής του προϊόντος ή της υπηρεσίας. Αυτή η τελική τιμή είναι το άθροισμα των αξιών που προστίθενται σε κάθε στάδιο παραγωγής και διανομής. Ο προμηθευτής των αγαθών ή των υπηρεσιών (ο υποκείμενος στον φόρο) καταβάλλει στην εθνική φορολογική αρχή τον ΦΠΑ που έχει εισπράξει για τα αγαθά ή τις υπηρεσίες αφού εκπέσει τον ΦΠΑ που κατέβαλε στους προμηθευτές του.
Πεδίο εφαρμογής
Στον ΦΠΑ υπόκεινται οι πράξεις που πραγματοποιούνται εξ επαχθούς αιτίας στο έδαφος ενός κράτους μέλους από υποκείμενο στον φόρο που ενεργεί με την ιδιότητα αυτή, καθώς και οι εισαγωγές που πραγματοποιούνται από οποιονδήποτε.
Στις φορολογητέες συναλλαγές περιλαμβάνονται :
οι παραδόσεις αγαθών από υποκείμενο στον φόρο·
οι ενδοκοινοτικές αποκτήσεις αγαθών προερχόμενων από ένα κράτος μέλος στο έδαφος άλλου κράτους μέλους·
οι παροχές υπηρεσιών από υποκείμενο στον φόρο·
οι εισαγωγές αγαθών εκτός ΕΕ (από τρίτα εδάφη * ή χώρες εκτός ΕΕ).
Ενδοκοινοτική απόκτηση αγαθών πρόκειται μόνον όταν τα αγαθά μεταφέρονται από ένα κράτος μέλος σε άλλο. Πραγματοποιείται όταν τα αγαθά τα οποία πωλούνται από υποκείμενο στον φόρο στο κράτος μέλος αναχώρησης αποκτώνται σε άλλο κράτος μέλος άφιξης από υποκείμενο στον φόρο που ενεργεί με την ιδιότητά του αυτή ή από μη υποκείμενο στον φόρο νομικό πρόσωπο, καθώς και όταν αποκτώνται από οποιοδήποτε άλλο πρόσωπο καινούργια μεταφορικά μέσα * και προϊόντα που υπόκεινται σε ειδικούς φόρους κατανάλωσης *.
Δεν υπόκεινται σε ΦΠΑ οι ενδοκοινοτικές αποκτήσεις αγαθών από νομικά πρόσωπα μη υποκείμενα στον φόρο και από ορισμένες κατηγορίες απαλλασσομένων υποκειμένων, εφόσον δεν υπερβαίνουν ένα κατώτατο όριο 10 000 ευρώ ετησίως, εκτός αν ο αγοραστής επιλέξει να υπαχθεί στον φόρο.
Δεν υπόκεινται στον ΦΠΑ οι ενδοκοινοτικές αποκτήσεις μεταχειρισμένων αγαθών και αντικειμένων καλλιτεχνικής, συλλεκτικής ή αρχαιολογικής αξίας, εφόσον ο πωλητής είναι υποκείμενος στον φόρο μεταπωλητής ή διοργανωτής δημοπρασιών και εφόσον τα αγαθά αυτά έχουν υπαχθεί σε ΦΠΑ, σύμφωνα με το καθεστώς του περιθωρίου κέρδους.
Εδαφική εφαρμογή
Ο ΦΠΑ της ΕΕ δεν εφαρμόζεται στα τρίτα εδάφη, δηλαδή:
τη νήσο Ελιγολάνδη, την περιοχή του Μπύζιγκεν, τη Θέουτα, τη Μελίλια, το Λιβίνιο, την Καμπιόνε ντ’ Ιτάλια και τα ιταλικά ύδατα της λίμνης του Λουγκάνο (εδάφη που δεν αποτελούν τμήμα του τελωνειακού εδάφους της ΕΕ)·
το Άγιον Όρος, τις Κανάριες νήσους, τα γαλλικά υπερπόντια διαμερίσματα, τις νήσους Ώλαντ (Åland) και τις αγγλονορμανδικές νήσους (εδάφη που αποτελούν τμήμα του τελωνειακού εδάφους της ΕΕ).
Κατόπιν των διατάξεων της Συνθήκης, ο ΦΠΑ δεν εφαρμόζεται επίσης στο Γιβραλτάρ, καθώς και στο τμήμα της Κύπρου επί του οποίου δεν ασκεί ουσιαστικό έλεγχο η κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Οι περιοχές αυτές θεωρούνται τρίτα εδάφη.
Το Πριγκιπάτο του Μονακό, η νήσος του Μαν και οι ζώνες κυριαρχίας του Ηνωμένου Βασιλείου στο Ακρωτήρι και τη Δεκέλεια δεν θεωρούνται ως χώρες εκτός ΕΕ· συνεπώς ο ΦΠΑ εφαρμόζεται σε αυτά.
Υποκείμενοι στον φόρο
Υποκείμενος στον φόρο είναι το πρόσωπο που ασκεί «κατά τρόπο ανεξάρτητο» και σε οποιονδήποτε τόπο, οικονομική δραστηριότητα, ανεξάρτητα από τον επιδιωκόμενο σκοπό και τα αποτελέσματα της δραστηριότητας αυτής.
Ως οικονομική δραστηριότητα θεωρείται κάθε δραστηριότητα του παραγωγού, του εμπόρου ή του παρέχοντος υπηρεσίες, περιλαμβανομένων και των δραστηριοτήτων εξόρυξης, των αγροτικών δραστηριοτήτων καθώς και των δραστηριοτήτων των ελεύθερων επαγγελμάτων.
Δεν θεωρείται ότι ασκούν ανεξάρτητη δραστηριότητα οι μισθωτοί και λοιπά πρόσωπα εφόσον συνδέονται με τον εργοδότη τους με σύμβαση εργασίας ή με οποιαδήποτε άλλη νομική σχέση που δημιουργεί δεσμούς εξάρτησης.
Ως υποκείμενο στον φόρο θεωρείται επίσης κάθε άλλο πρόσωπο το οποίο διενεργεί ευκαιριακά παράδοση καινούργιου μεταφορικού μέσου που μεταφέρεται σε άλλο κράτος μέλος.
Τα κράτη μέλη μπορούν επίσης να θεωρούν υποκείμενο στον φόρο οποιονδήποτε πραγματοποιεί ευκαιριακά πράξη σχετική με οικονομική δραστηριότητα, και ιδίως παράδοση κτιρίων ή τμημάτων κτιρίων και του συνεχόμενου με αυτά εδάφους, η οποία πραγματοποιείται πριν από την πρώτη εγκατάσταση σε αυτά ή παράδοση γηπέδων προς οικοδόμηση.
Τα κράτη, οι περιφέρειες, οι νομοί, οι δήμοι και κοινότητες και οι λοιποί οργανισμοί δημοσίου δικαίου δεν θεωρούνται ως υποκείμενοι στον φόρο για τις δραστηριότητες ή πράξεις, τις οποίες πραγματοποιούν ως δημόσια εξουσία, εκτός αν η μη υπαγωγή τους στον φόρο θα οδηγούσε σε σημαντικές στρεβλώσεις του ανταγωνισμού. Σε κάθε περίπτωση, οι οργανισμοί αυτοί θεωρούνται υποκείμενοι στον φόρο όταν πραγματοποιούν ορισμένες εμπορικές πράξεις.
Φορολογητέες πράξεις
Ως παράδοση αγαθών θεωρείται η μεταβίβαση του δικαιώματος να διαθέτει κάποιος, ως κύριος, ενσώματο αγαθό.
Ως παροχή υπηρεσιών νοείται κάθε πράξη η οποία δεν αποτελεί παράδοση αγαθών.
Νοείται ως ενδοκοινοτική απόκτηση αγαθών η απόκτηση του δικαιώματος να διαθέτει κάποιος, ως κύριος, κινητό ενσώματο αγαθό που αποστέλλεται στον αποκτώντα, σε κράτος μέλος άλλο από το κράτος μέλος από το οποίο αναχώρησε η αποστολή του αγαθού.
Ως εισαγωγή αγαθών νοείται η είσοδος, στο εσωτερικό της ΕΕ, αγαθού που δεν έχει τεθεί σε ελεύθερη κυκλοφορία. Εισαγωγή αγαθών θεωρείται επίσης η είσοδος εντός της Κοινότητας αγαθού που έχει τεθεί σε ελεύθερη κυκλοφορία και προέρχεται από τρίτο έδαφος.
Τόπος των φορολογητέων πράξεων
Ο τόπος παράδοσης των αγαθών θεωρείται ότι βρίσκεται:
στον τόπο όπου βρίσκονται τα αγαθά κατά το χρόνο της παράδοσής τους (εφόσον τα αγαθά δεν αποστέλλονται ούτε μεταφέρονται)·
στον τόπο όπου βρίσκονται τα αγαθά κατά τον χρόνο αναχώρησης της αποστολής ή της μεταφοράς με προορισμό τον αποκτώντα (σε περίπτωση αποστολής ή μεταφοράς των αγαθών)·
στον τόπο αναχώρησης της μεταφοράς επιβατών (εφόσον το αγαθό πωλείται πάνω σε πλοίο, αεροσκάφος ή τρένο)·
στον τόπο όπου βρίσκεται ο αγοραστής (σε περίπτωση παράδοσης αερίου μέσω συστήματος διανομής φυσικού αερίου εντός της ΕΕ ή οποιουδήποτε δικτύου συνδέεται με το εν λόγω σύστημα, παράδοσης ηλεκτρικής ενέργειας ή παράδοσης ενέργειας θέρμανσης ή ψύξης μέσω δικτύων θέρμανσης η ψύξης).
Ως τόπος ενδοκοινοτικής απόκτησης αγαθών θεωρείται ο τόπος όπου βρίσκονται τα αγαθά κατά τον χρόνο άφιξης της αποστολής ή της μεταφοράς προς τον αποκτώντα.
Ο τόπος παροχής υπηρεσιών σε υποκείμενους στο φόρο είναι η έδρα της οικονομικής δραστηριότητας του αποκτώντα ή, εφόσον οι υπηρεσίες παρέχονται σε μόνιμη εγκατάσταση που ο αποκτών διατηρεί αλλού, ο τόπος όπου βρίσκεται η εν λόγω μόνιμη εγκατάσταση ή, ελλείψει εγκατάστασης, ο τόπος όπου ο αποκτών έχει τη μόνιμη κατοικία ή τη συνήθη διαμονή του.
Ο τόπος παροχής υπηρεσιών σε μη υποκείμενους στο φόρο θεωρείται ότι είναι ο τόπος όπου ο προμηθευτής έχει την έδρα της οικονομικής του δραστηριότητας, ή, εφόσον οι υπηρεσίες παρέχονται από μόνιμη εγκατάσταση που ο προμηθευτής διατηρεί αλλού, ο τόπος όπου βρίσκεται η εν λόγω μόνιμη εγκατάσταση, ο τόπος όπου ο προμηθευτής έχει τη μόνιμη κατοικία ή τη συνήθη διαμονή του.
Εντούτοις, προβλέπονται ορισμένες εξαιρέσεις σε αυτούς τους γενικούς κανόνες, οι οποίες αφορούν, μεταξύ άλλων, τις παροχές υπηρεσιών που συνδέονται με ακίνητα, μεταφορά επιβατών και μεταφορά αγαθών, τις παροχές υπηρεσιών σχετικά με πολιτιστικές, καλλιτεχνικές, αθλητικές, επιστημονικές, εκπαιδευτικές, ψυχαγωγικές δραστηριότητες, τις παροχές υπηρεσιών εστίασης και τροφοδοσίας καθώς και βραχυπρόθεσμης ενοικίασης μεταφορικών μέσων. Κύριος στόχος των εξαιρέσεων αυτών είναι να εξασφαλιστεί ότι η υπηρεσία φορολογείται στον τόπο στον οποίο θα καταναλωθεί πράγματι η υπηρεσία.
Στις σχέσεις με τις χώρες εκτός ΕΕ, και προκειμένου να αποφευχθούν περιπτώσεις διπλής φορολόγησης, μη φορολόγησης ή στρεβλώσεων του ανταγωνισμού, τα κράτη μέλη μπορούν να θεωρούν:
ότι ο τόπος παροχής ορισμένων υπηρεσιών, ο οποίος βρίσκεται στο έδαφός τους, βρίσκεται εκτός ΕΕ, όταν η πραγματική χρησιμοποίηση και εκμετάλλευση πραγματοποιείται εκτός ΕΕ·
ότι ο τόπος παροχής ορισμένων υπηρεσιών, ο οποίος βρίσκεται εκτός ΕΕ, βρίσκεται στο έδαφός του κράτους μέλους, όταν η πραγματική χρησιμοποίηση και εκμετάλλευση πραγματοποιείται στο έδαφός του κράτους μέλους.
Ο τόπος εισαγωγή αγαθών είναι το κράτος μέλος στο έδαφος του οποίου βρίσκονται τα αγαθά κατά τον χρόνο εισόδου τους στην ΕΕ.
Γενεσιουργός αιτία και απαιτητό του φόρου
Η γενεσιουργός αιτία * του φόρου επέρχεται και ο φόρος καθίσταται απαιτητός * κατά τον χρόνο πραγματοποίησης της παράδοσης αγαθών ή της παροχής υπηρεσιών, εκτός ορισμένων περιπτώσεων που απαριθμούνται περιοριστικά.
Για τις ενδοκοινοτικές αποκτήσεις αγαθών, η γενεσιουργός αιτία του φόρου επέρχεται κατά τον χρόνο πραγματοποίησης της ενδοκοινοτικής απόκτησης αγαθών. Ο φόρος καθίσταται απαιτητός στις 15 του μήνα που ακολουθεί το μήνα κατά τον οποίο επήλθε η γενεσιουργός αιτία. Αν το τιμολόγιο εκδοθεί πριν από την ημερομηνία αυτή, ο φόρος καθίσταται απαιτητός κατά την έκδοση του τιμολογίου.
Ωστόσο, από την 1η Ιανουαρίου 2013, οπότε τίθεται σε ισχύ η οδηγία 2010/45/ΕΕ, ο φόρος καθίσταται απαιτητός κατά την έκδοση του τιμολογίου ή κατά τη λήξη της προθεσμίας που προβλέπεται στο άρθρο 222 της εν λόγω οδηγίας, αν δεν έχει εκδοθεί τιμολόγιο έως την προθεσμία αυτή.
Όσον αφορά την εισαγωγή αγαθών, η γενεσιουργός αιτία επέρχεται και ο φόρος καθίσταται απαιτητός κατά το χρόνο εισαγωγής του αγαθού στο εσωτερικό κράτους μέλους της ΕΕ.
Βάση επιβολής του φόρου
Όσον αφορά την παροχή αγαθών και υπηρεσιών και τις ενδοκοινοτικές αποκτήσεις αγαθών, η βάση επιβολής του φόρου περιλαμβάνει οτιδήποτε αποτελεί την αντιπαροχή, την οποία έλαβε ή πρόκειται να λάβει για τις πράξεις αυτές ο προμηθευτής ή ο παρέχων τις υπηρεσίες από τον αποκτώντα, περιλαμβανομένων των επιδοτήσεων που συνδέονται άμεσα με την τιμή των πράξεων αυτών.
Στη βάση επιβολής του φόρου περιλαμβάνονται επίσης τα τέλη, δικαιώματα, εισφορές και φόροι (με εξαίρεση τον ΦΠΑ) και τα παρεπόμενα έξοδα με τα οποία επιβαρύνει ο προμηθευτής ή ο παρέχων υπηρεσίες τον αποκτώντα, αλλά δεν περιλαμβάνονται ορισμένες μειώσεις της τιμής, εκπτώσεις και επιστροφές τιμήματος ή τα ποσά τα οποία λαμβάνει ο υποκείμενος στον φόρο από τον αποκτώντα ή το λήπτη, για κάλυψη εξόδων.
Η βάση επιβολής του φόρου για τις εισαγωγές αγαθών συνίσταται στο ποσό που καθορίζεται ως δασμολογητέα αξία. Στη βάση επιβολής του φόρου περιλαμβάνονται και οι δασμοί, τέλη, δικαιώματα, εισφορές και άλλοι φόροι που οφείλονται εκτός του κράτους μέλους εισαγωγής καθώς και όσα οφείλονται λόγω της εισαγωγής (με εξαίρεση τον ΦΠΑ), καθώς και τα παρεπόμενα έξοδα (συσκευασία, μεταφορά κλπ).
Συντελεστές ΦΠΑ
Οι φορολογητέες πράξεις φορολογούνται με τους συντελεστές και τις προϋποθέσεις που ισχύουν στο κράτος μέλος στο οποίο πραγματοποιούνται.
Ο κανονικός συντελεστής ΦΠΑ καθορίζεται ως ποσοστό της βάσης επιβολής του φόρου και έως τις 31 Δεκεμβρίου 2015 δεν μπορεί να είναι κατώτερος του 15 %.
Τα κράτη μέλη μπορούν να εφαρμόζουν έναν ή δύο συντελεστές μειωμένους κατά ποσοστό το οποίο δεν μπορεί να είναι κατώτερο του 5 %.
Οι μειωμένοι συντελεστές εφαρμόζονται μόνο στις παραδόσεις αγαθών και στις παροχές υπηρεσιών των κατηγοριών που περιλαμβάνονται στο Παράρτημα ΙΙΙ της οδηγίας ΦΠΑ (όπως αυτή τροποποιήθηκε τελικά από την οδηγία 2009/47/ΕΚ).
Επίσης, τα κράτη μέλη μπορούν, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, να εφαρμόζουν μειωμένο συντελεστή στην προμήθεια φυσικού αερίου, ηλεκτρικής ενέργειας ή τηλεθέρμανσης.
Τέλος, κατά παρέκκλιση από τους γενικούς κανόνες, ορισμένα κράτη μέλη εξουσιοδοτήθηκαν να διατηρήσουν μειωμένους συντελεστές, ακόμα και κάτω από το κατώτατο όριο, ή μηδενικούς συντελεστές σε ορισμένους τομείς.
Ορισμένες από αυτές τις απαλλαγές που προβλέπονται από την πράξη προσχώρησης των δέκα κρατών μελών που εντάχθηκαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση την 1η Μαΐου του 2004 εφαρμόστηκαν μόνον έως τις 31 Δεκεμβρίου του 2010. Άλλες έχουν παραταθεί ή έχουν συμπεριληφθεί στους γενικούς κανόνες μέσω της οδηγίας 2009/47/ΕΚ.
Απαλλαγές
Τα αγαθά και οι υπηρεσίες που απαλλάσσονται από τον ΦΠΑ πωλούνται στον τελικό καταναλωτή χωρίς επιβολή ΦΠΑ επί των πωλήσεων. Εντούτοις, αν ο υποκείμενος στον φόρο απαλλάσσεται από τον ΦΠΑ για την παράδοση των αγαθών ή την παροχή των υπηρεσιών, δεν έχει δικαίωμα έκπτωσης του ΦΠΑ που βαρύνει τις αγορές.
Στην περίπτωση μιας τέτοιας απαλλαγής χωρίς δικαίωμα έκπτωσης, η τιμή που καταβάλλει ο τελικός καταναλωτής συνεχίζει συνεπώς να ενσωματώνει έναν «κρυφό» ΦΠΑ. Πρέπει να γίνει διάκριση μεταξύ της απαλλαγής αυτής και του «μηδενικού συντελεστή ΦΠΑ», ο οποίος διατηρείται κατά παρέκκλιση σε ορισμένα κράτη μέλη. Αυτός έχει ως αποτέλεσμα η τελική τιμή που ζητείται από τον καταναλωτή να μην ενσωματώνει υπολειπόμενο ΦΠΑ.
Υπάρχουν επίσης απαλλαγές με δικαίωμα έκπτωσης, ο κύριος στόχος των οποίων είναι να λαμβάνεται υπόψη ο τόπος στον οποίο τεκμαίρεται ότι καταναλώνονται, και συνεπώς ότι φορολογούνται, τα αγαθά και οι υπηρεσίες: οι συναλλαγές αυτές απαλλάσσονται ολοσχερώς από τον ΦΠΑ στο κράτος μέλος προέλευσης, διότι φορολογούνται στη χώρα προορισμού.
Απαλλαγές χωρίς δικαίωμα έκπτωσης
Για κοινωνικοοικονομικούς λόγους, προβλέπονται απαλλαγές για:
ορισμένες κοινωφελείς δραστηριότητες (όπως για παράδειγμα η νοσοκομειακή και ιατρική περίθαλψη, οι παροχές υπηρεσιών και οι παραδόσεις αγαθών οι οποίες συνδέονται με την κοινωνική πρόνοια και ασφάλιση, η σχολική ή πανεπιστημιακή εκπαίδευση, ορισμένες παροχές υπηρεσιών πολιτιστικού χαρακτήρα)·
ορισμένες πράξεις που αφορούν, μεταξύ άλλων, τις ασφαλίσεις, τη χορήγηση πιστώσεων, ορισμένες τραπεζικές υπηρεσίες, τις παραδόσεις γραμματοσήμων, τα στοιχήματα και τα τυχερά παιχνίδια, καθώς και ορισμένες παραδόσεις ακινήτων·
Για τη διευκόλυνση των συναλλαγών, απαλλάσσονται ορισμένες εισαγωγές αγαθών προερχόμενων από χώρες εκτός της ΕΕ, όπως για παράδειγμα οι οριστικές εισαγωγές αγαθών, των οποίων η παράδοση απαλλάσσεται στο κράτος μέλος εισαγωγής, ή οι εισαγωγές αγαθών που διέπονται από τις οδηγίες 2007/74/ΕΚ (αγαθά που μεταφέρονται σε αποσκευές επιβατών), 2009/132/ΕΚ (αγαθά που εισάγονται για μη εμπορικούς σκοπούς) και 2006/79/ΕΚ (αγαθά που εισάγονται υπό μορφή μικροδεμάτων μη εμπορικού χαρακτήρα).
Απαλλαγές με δικαίωμα έκπτωσης
Προκειμένου να ληφθεί υπόψη ο τόπος όπου τα αγαθά και οι υπηρεσίες τεκμαίρεται ότι καταναλώνονται, και συνεπώς φορολογούνται, απαλλάσσονται οι ακόλουθες πράξεις, με δικαίωμα έκπτωσης του φόρου:
οι ενδοκοινοτικές παραδόσεις αγαθών, συμπεριλαμβανομένων των καινούργιων μεταφορικών μέσων και των προϊόντων που υπόκεινται σε ειδικούς φόρους κατανάλωσης, τα οποία αποστέλλονται από ένα κράτος μέλος σε άλλο·
οι εξαγωγές αγαθών από την ΕΕ σε τρίτο έδαφος ή χώρα·
ορισμένες πράξεις που συνδέονται με τις διεθνείς μεταφορές ή εξομοιώνονται με εξαγωγές·
οι παροχές υπηρεσιών, οι οποίες πραγματοποιούνται από μεσάζοντες σχετικά με πράξεις συνδέονται με εξαγωγές·
ορισμένες πράξεις που συνδέονται με τη διεθνή διακίνηση αγαθών, για παράδειγμα πράξεις που αφορούν τις αποθήκες τελωνειακής αποταμίευσης και παρόμοια καθεστώτα.
Εκπτώσεις
Στο βαθμό που τα αγαθά και οι υπηρεσίες χρησιμοποιούνται για τις ανάγκες της οικονομικής του δραστηριότητας, ο υποκείμενος στον φόρο έχει το δικαίωμα, στο κράτος μέλος στο οποίο πραγματοποιεί τις πράξεις του, να εκπίπτει τον ΦΠΑ. Η επιστροφή του ΦΠΑ στον υποκείμενο ο οποίος δεν είναι εγκαταστημένος στο κράτος μέλος όπου κατέβαλε ΦΠΑ πραγματοποιείται με ειδική ηλεκτρονική διαδικασία . Δεν γεννάται δικαίωμα έκπτωσης για απαλλασσόμενες οικονομικές δραστηριότητες ή αν ο υποκείμενος υπάγεται σε ειδικό καθεστώς (για παράδειγμα, απαλλαγή από το ΦΠΑ για μικρές επιχειρήσεις).
Η έκπτωση μπορεί σε ορισμένες περιπτώσεις να περιορίζεται ή να διακανονίζεται. Για την άσκηση του δικαιώματος έκπτωσης, πρέπει να πληρούνται ορισμένες προϋποθέσεις, και ιδίως να έχει εκδοθεί τιμολόγιο.
Υποχρεώσεις των υποκειμένων στον φόρο και ορισμένων προσώπων μη υποκειμένων στον φόρο
Ο ΦΠΑ οφείλεται:
από τον υποκείμενο στον φόρο ο οποίος πραγματοποιεί φορολογητέα παράδοση αγαθών ή παροχή υπηρεσιών, εκτός ορισμένων συγκεκριμένων περιπτώσεων στις οποίες ο φόρος οφείλεται από άλλο πρόσωπο, και συγκεκριμένα από τον πελάτη του που κάνει χρήση του μηχανισμού αντιστροφής της επιβάρυνσης·
από το πρόσωπο που πραγματοποιεί φορολογητέα ενδοκοινοτική απόκτηση αγαθών·
κατά την εισαγωγή, από το πρόσωπο το οποίο ορίζεται ή αναγνωρίζεται ως υπόχρεος για την καταβολή του φόρου από το κράτος μέλος εισαγωγής.
Κάθε υποκείμενος στον φόρο δηλώνει την έναρξη, τη μεταβολή ή την παύση της δραστηριότητάς του ως υποκείμενου στον φόρο και υποχρεούται να τηρεί επαρκώς λεπτομερή βιβλία.
Κάθε υποκείμενος στον φόρο οφείλει να εξασφαλίζει την έκδοση επαρκώς λεπτομερούς τιμολογίου (DE), (EN), (FR) για τις παραδόσεις αγαθών ή τις παροχές υπηρεσιών, τις οποίες πραγματοποιεί προς άλλον υποκείμενο στον φόρο ή προς μη υποκείμενο στον φόρο νομικό πρόσωπο. Τιμολόγιο πρέπει να εκδίδεται και σε ορισμένες άλλες περιπτώσεις.
Παρεκκλίσεις
Τα κράτη μέλη μπορούν, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, να εισαγάγουν μέτρα παρεκκλίσεων για την απλούστευση της είσπραξης του ΦΠΑ ή για την πρόληψη της φοροδιαφυγής ή της φοροαποφυγής.
Ειδικά καθεστώτα
Προβλέπονται ειδικά καθεστώτα ΦΠΑ τα οποία εφαρμόζονται:
στις μικρές επιχειρήσεις·
στους αγρότες (κοινό κατ’ αποκοπή καθεστώς αγροτών)·
στα μεταχειρισμένα αγαθά και στα αντικείμενα καλλιτεχνικής, συλλεκτικής ή αρχαιολογικής αξίας ·
στον επενδυτικό χρυσό·
στα πρακτορεία ταξιδίων·
στις υπηρεσίες που παρέχονται με ηλεκτρονικά μέσα.
Καταναλωτές
Ορισμένα καθεστώτα ΦΠΑ δεν αφορούν μόνον απευθείας τις επιχειρήσεις,
αλλά και τους ιδιώτες και τους τελικούς καταναλωτές. Αυτό ισχύει, για παράδειγμα, όταν ο ιδιώτης αγοράζει αγαθά σε άλλο κράτος μέλος. Όταν ο καταναλωτής μεταφέρει το αγαθό στην κατοικία του, ο ΦΠΑ καταβάλλεται στο κράτος μέλος στο οποίο το αγαθό πωλήθηκε και αγοράστηκε (δηλαδή «στον τόπο καταγωγής»).
Ορισμένοι απαλλασσόμενοι υποκείμενοι στον φόρο και μη υποκείμενα νομικά πρόσωπα έχουν επίσης το δικαίωμα να αποκτήσουν περιορισμένη ποσότητα αγαθών σε άλλο κράτος μέλος. Αυτό αποτελεί συνέπεια των ισχυόντων κανόνων φορολόγησης των συναλλαγών μεταξύ κρατών μελών.
Για τα πρόσωπα αυτά, το καθεστώς βασίζεται ήδη στην αρχή της φορολόγησης στο κράτος μέλος καταγωγής των αγαθών που παραδίδονται και των υπηρεσιών που παρέχονται (βλ. τέλος αυτής της περίληψης).
Εντούτοις, η αρχή της «καταγωγής» δεν εφαρμόζεται όταν τα αγαθά πωλούνται εξ αποστάσεως, δηλαδή όταν ο πωλητής και ο αγοραστής βρίσκονται σε διαφορετικό κράτος μέλος και τα αγαθά αποστέλλονται.
Αν η αξία των αγαθών που πωλούνται σε ετήσια βάση υπερβαίνει ένα ορισμένο κατώτατο όριο (35.000 ευρώ ή 100.000 ευρώ ανάλογα με το κράτος μέλος), ο προμηθευτής πρέπει να εφαρμόσει την αρχή του «προορισμού». Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να εφαρμόσει την αρχή αυτή στις εξ αποστάσεως πωλήσεις αγαθών υποκειμένων σε ειδικό φόρο κατανάλωσης. Σύμφωνα με την αρχή αυτή, ο προμηθευτής αποδίδει λογαριασμό για τον ΦΠΑ στο κράτος μέλος προορισμού με τον συντελεστή που ισχύει στο εν λόγω κράτος μέλος.
Η αρχή «της καταγωγής» δεν εφαρμόζεται στην αγορά καινούργιων μεταφορικών μέσων σε άλλο κράτος μέλος. Στην περίπτωση αυτή, ο ΦΠΑ καταβάλλεται στο κράτος μέλος προορισμού από τον αγοραστή.
Καταπολέμηση της απάτης
Η φοροδιαφυγή εμποδίζει την ορθή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς, δημιουργώντας αδικαιολόγητες ροές αγαθών και επιτρέποντας τη διάθεση αγαθών στην αγορά σε τιμές αφύσικα χαμηλές.
Για την καταπολέμηση αυτής της μάστιγας, η οδηγία 2008/117/ΕΚ προβλέπει τα ακόλουθα μέτρα:
τη θέσπιση προθεσμίας ενός μηνός όσον αφορά τις πληροφορίες για τις ενδοκοινοτικές παραδόσεις αγαθών∙
τη δημιουργία της ίδιας φορολογικής περιόδου τόσο για τους προμηθευτές όσο και για τον αγοραστή ή τον λήπτη στο πλαίσιο των ενδοκοινοτικών πράξεων∙
τη μείωση των διοικητικών επιβαρύσεων∙
τη δυνατότητα να επιτρέπεται στις επιχειρήσεις να υποβάλλουν ανά τρίμηνο τους ανακεφαλαιωτικούς πίνακες για τις ενδοκοινοτικές παραδόσεις αγαθών.
Ενημερωθείτε για ότι συμβαίνει με ένα like στη σελίδα μας
