Ο ορυμαγδός των δηλώσεων, των αναλύσεων, των δημοσιευμάτων για το Grexit σκοτεινιάζει τον ορίζοντα και θολώνει το μυαλό. Ακούμε και διαβάζουμε από τα πιο απίθανα ως τα πλέον ευλογοφανή σενάρια, αλλά δυστυχώς δεν γινόμαστε σοφότεροι. Το αντίθετο μάλιστα.
Τι ακριβώς μπορεί να συμβεί; Ποιες είναι οι εκδοχές που μπορεί να αντιμετωπίσει η Ελλάδα στην περίπτωση που ο ΣΥΡΙΖΑ κερδίσει τις εκλογές και επιχειρήσει μονομερείς ενέργειες, έστω ύστερα από εξαναγκασμό, όπως είπε ο Αλέξης Τσίπρας;
Το πρώτο ερώτημα είναι αν μπορούν να μας διώξουν από την Ευρωζώνη. Η απάντηση είναι πως η συνθήκη δεν προβλέπει τρόπο εξόδου από το ευρώ. Οι αρχιτέκτονες του κοινού νομίσματος στην προσπάθειά τους να δημιουργήσουν ένα σταθερό και πειστικό νόμισμα και να πείσουν τις αγορές για την προσήλωσή τους σε αυτό δεν προέβλεψαν έξοδο. Και ήταν αυτή η διάταξη ένας από τους πυλώνες της ως τώρα επιτυχίας του ευρώ, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις καθηγητών, οικονομολόγων και τραπεζιτών.
Αρα Γερμανοί και άλλοι εταίροι όσο και αν το επιθυμούν δεν μπορούν να μας πετάξουν έξω χωρίς τη θέλησή μας. Είναι ξεκάθαρο και δεν χωράει καμία αμφισβήτηση. Εξάλλου, το επιβεβαίωσε και η Κομισιόν με δηλώσεις εκπροσώπου της πριν από δύο μέρες.
Μπορούν, όμως, να μας εξαναγκάσουν να φύγουμε; Αυτό είναι το πραγματικό και καίριο ερώτημα. Η απάντηση είναι πως με βάση το σημερινό συσχετισμό των δυνάμεων εντός της Ευρωζώνης, δυστυχώς ναι μπορούν.
Με όπλο την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχουν τη δυνατότητα να στραγγαλίσουν κυριολεκτικά το ελληνικό τραπεζικό σύστημα. Κλείνοντας τη στρόφιγγα της χορήγησης ρευστότητας οι ελληνικές τράπεζες θα οδηγηθούν σε ασφυξία και θα συμπαρασύρουν, όπως είναι λογικό και επόμενο και την υπόλοιπη ελληνική οικονομία.
Ποια μπορεί να είναι η αντίδραση της Ελλάδας σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο; Από τη στιγμή που οι εγχώριες καταθέσεις ή άλλες πηγές χρηματοδότησης δεν επιτρέπουν στις τράπεζες να βρουν τα κεφάλαια που είναι απαραίτητα για τη λειτουργία τους η μόνη διέξοδος είναι η αποχώρηση από το ευρώ και η επιστροφή στη δραχμή. Δυστυχώς από μηχανής θεός σε αυτό το ενδεχόμενο δεν υπάρχει. Γιατί κανένας οργανισμός, καμία άλλη χώρα δεν θα βρεθεί να δανείσει την Ελλάδα που κήρυξε ουσιαστικά χρεοκοπία.
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα είναι ο πιο αποτελεσματικός μοχλός άσκησης πίεσης και εξαναγκασμού.
Οι Βρυξέλλες μπορούν επίσης να κλείσουν τις στρόφιγγες της χρηματοδότησης και από τα διάφορα ευρωπαϊκά προγράμματα και από το ΕΣΠΑ (το υπαινίχθηκε ο Πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς). Πράγμα που σημαίνει ότι όλα τα μεγάλα έργα θα νεκρώσουν, οι αγρότες θα χάσουν τις εισοδηματικές ενισχύσεις, επιχειρήσεις και επενδυτές θα στερηθούν επιδοτήσεις, δήμοι και κοινότητες θα χάσουν κονδύλια για κοινωνικά προγράμματα, ο ΟΑΕΔ θα στερηθεί τους πόρους για τα επιδόματα ανεργίας, τα προγράμματα απασχόλησης και κατάρτισης.
Αυτά τα τελευταία θα τα στερηθεί η χώρα αν αποχωρήσει από το ευρώ. Που σημαίνει ότι εκτός από την απώλεια εισοδήματος λόγω μεγάλης υποτίμησης της δραχμής, η οικονομία και οι πολίτες θα χάσουν πολλά δισεκατομμύρια ευρώ που κάθε χρόνο ρέουν από τα ευρωπαϊκά ταμεία ενισχύουν εισοδήματα και αιμοδοτούν την ελληνική οικονομία.
Θα μπορούσαν αυτά τα κονδύλια να αντικατασταθούν με εγχώρια αν επιστρέψουμε στη δραχμή; Ασφαλώς ναι από τη στιγμή που η κυβέρνηση μπορεί να βάλει μπρος τις μηχανές και να τυπώσει όσο χρήμα θέλει.
Μόνο που τότε ο πληθωρισμός θα τιναχτεί στα ύψη και ως γνωστόν ο πληθωρισμός ροκανίζει την αγοραστική δύναμη των χαμηλών κυρίως εισοδημάτων (μισθωτών και συνταξιούχων πρωτίστως), ενώ και η όποια ανταγωνιστικότητα κερδηθεί θα χαθεί πολύ σύντομα.
Επίσης, το νόμισμα θα υποτιμάται διαρκώς μέχρι ευτελισμού για να μην πούμε εξευτελισμού με τραγικές πάλι συνέπειες για την οικονομία και τους πολίτες.
Δυστυχώς, η συμμετοχή στο ευρώ, όπως γίνεται αντιληπτό, είναι μονόδρομος και η έξοδος δεν είναι παρά η μεγάλη περιπέτεια, ο εφιάλτης που μόλις περιγράψαμε.
Θανάσης Λυρτσογιάνν
