Οι άφθες ή άφτρες, οι μικρές πληγές (έλκη) με στρογγυλό σχήμα, λευκοκίτρινη επιφάνεια και ερυθρή περιφέρεια, είναι το πιο συχνό νόσημα του στόματος.
Το κύριο χαρακτηριστικό τους είναι ο έντονος πόνος και η συχνή επανεμφάνιση. Οι πληγές διαρκούν συνήθως μία ως δύο εβδομάδες και επουλώνονται μόνες τους.
Οι άφθες χωρίζονται σε τρεις μορφές (μικρές, μεγάλες και ερπητόμορφα έλκη), μία διάκριση που πρέπει να γίνει από τον στοματολόγο για να μην υπάρξει σύγχυση με άλλες ασθένειες.
Αίτια
Παραμένει άγνωστο γιατί εμφανίζονται οι άφθες. Σχετικές μελέτες πάντως έχουν δείξει ότι παίζει ρόλο η γενετική προδιάθεση, ορισμένοι ιοί και οι διαταραχές του ανοσολογικού μηχανισμού.
Παρότι οι άφθες είναι ένα ανώδυνο πρόβλημα, μπορεί να υποκρύπτουν κάτι σοβαρό.
Ανάμεσα στα νοσήματα που προκαλούν άφθες στο στόμα ή βλάβες που μοιάζουν με άφθες είναι ορισμένες παθήσεις του αίματος (λ.χ. λευχαιμία) και του πεπτικού (λ.χ. νόσος του Crohn, ελκώδης κολίτιδα), η σύφιλη, η HIV/AIDS λοίμωξη, ο καρκίνος του στόματος, ιογενείς λοιμώξεις όπως ο έρπης κ.α. Γι” αυτό είναι απαραίτητη η αξιολόγησή τους από τον γιατρό.
Αντιμετώπιση
Δεν υπάρχει τρόπος ίασης για τις άφθες. Τα τελευταία χρόνια ωστόσο έχει γίνει σημαντική πρόοδος στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων τους.
Η θεραπεία στοχεύει στον περιορισμό του πόνου και των πληγών, καθώς και στην παράταση του διαστήματος μέχρι την επανεμφάνισή τους.
Η τοπική θεραπεία περιορίζει τον πόνο και τη διάρκεια της βλάβης, ενώ η συστηματική συνιστάται σε ειδικές περιπτώσεις όπως σε πολύ μεγάλες άφθες που διαρκούν έναν-δύο μήνες και σε περιπτώ¬σεις κατά τις οποίες οι υποτροπές των βλαβών είναι συνεχείς και η ζωή του ασθενούς γίνεται βασανιστική από τον συνεχή πόνο στο στόμα, που διαταράσσει σοβαρά τη λήψη τροφής, την ομιλία και γενικώς την ποιότητα της ζωής.
Στα τοπικά μέσα θεραπείας συμπεριλαμβάνονται αλοιφές κορτικοστεροειδών που «κολλάνε» πάνω στο έλκος και στα συστηματικά φάρμακα όπως κορτικοστεροειδή, θαλιδομίδη, πεντοξυφυλλίνη, δαψόνη κ.ά.
Αν έχετε βγάλει άφθα πρέπει επίσης να χρησιμοποιείτε μαλακή οδοντόβουρτσα και να αποφεύγετε τις σκληρές τροφές, που χρειάζονται πολύ μάσημα.
