Vodka !!! Η προέλευση της βότκα είναι κάθε άλλο παρά σαφής…
Οι Πολωνοί επιδεικνύουν τις πρώτες αναφορές στη βότκα από επίσημα έγγραφα που χρονολογούνται από το 1405, ενώ οι Ρώσοι προσέφυγαν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για αποσαφήνιση και έφυγαν δικαιωμένοι.
Η χρονολογία βέβαια των γεγονότων είναι αμφιλεγόμενη, μιας και τα συστατικά ή ο αρχικός σκοπός του ποτού παραμένουν θολά ακόμα και στα έγγραφα που υπάρχουν. Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι η βότκα χρησιμοποιούταν αρχικά ως λοσιόν μετά το ξύρισμα ή ως στοματικό διάλυμα…
Όπως συνέβη και με άλλα αποστάγματα, η βότκα αρχικά δεν πινόταν για ευχαρίστηση. Στο πρώτο τυπωμένο πολωνικό βιβλίο βοτανοθεραπευτικής, που δημοσιεύτηκε το 1534 στην Κρακοβία, ο συγγραφέας Stefan Falimirz προτείνει στους άντρες αναγνώστες μασάζ με βότκα και χαμομήλι για μετά το ξύρισμα! Καίει, λέει, αλλά μυρίζει υπέροχα. Αλλά και μετά το μπάνιο, μια εντριβή με βότκα δεν θα έκανε καθόλου κακό. Ο βοτανολόγος απαριθμεί μάλιστα πάνω από 70 θεραπευτικές ή θαυματουργές χρήσεις της βότκα, μαζί με τα συστατικά που μπορεί να συνδυαστεί.
Ωστόσο, κάποια στιγμή συνέβη μια αναπάντεχη αλλαγή στη στάση των ασθενών απέναντι στο φάρμακό τους. Το ποτό ήταν ήδη γνωστό στη Ρωσία από τις αρχές του 16ου αιώνα, αφού η λέξη vodka ήταν υποκοριστικό του νερού (voda στα ρωσικά και woda στα πολωνικά). Τι θα μπορούσε λοιπόν να είναι πιο κλασικό και ακίνδυνο από λίγο… νεράκι;
Το όνομα ωστόσο αποδείχτηκε στους αιώνες ότι ήταν μια έμπνευση με πολλές σημασίες, καθώς καμία αναφορά δεν υπάρχει στο περιεχόμενο της βότκα. Θα μπορούσε δηλαδή να παράγεται από οτιδήποτε έπεφτε στα χέρια τους και ήταν δυνατό να αποσταχθεί σε αλκοόλ. Και πράγματι αυτό συνέβη! Αν η σίκαλη ήταν σε πλεόνασμα, η βότκα θα αποσταζόταν από σίκαλη, αν όχι θα χρησιμοποιούνταν άλλα σιτηρά ή πατάτες ή ακόμα και μελάσα.
Ο ρώσος χημικός ωστόσο Dimitri Mendelev, στη διατριβή του «Ο συνδυασμός του νερού με το αλκοόλ», κατάφερε το 1865 να βελτιώσει και να επιβεβαιώσει την ποιότητα της βότκα. Στα επιστημονικά του επιτεύγματα προσμετράται μάλιστα και η εφεύρεση της stopka, του παραδοσιακού ρωσικού ποτηριού δηλαδή για τη βότκα!
Οι αιώνες πέρασαν και η βότκα καταναλωνόταν σε τεράστιες ποσότητες. Κι ενώ το αλκοόλ είχε αναγνωριστεί παντού ως ένα ιδανικό φορολογητέο αγαθό, ήταν στη Ρωσία που η βότκα επηρέασε πρακτικά και την καθημερινότητα και την πολιτική. Μαζικές φυγές, πόλεμοι και αστυνομικές δυνάμεις είχαν κατά καιρούς «επιδοτηθεί» από το… νεράκι. Όποιος είχε τον έλεγχο της βότκα και τις εισπράξεις από τη φορολογία της στην τσέπη του είχε τη δύναμη να κάνει τα πάντα, εκτός βέβαια από ένα πράγμα: να μειώσει την κατανάλωσή της! Τον 18ο αιώνα μάλιστα η βότκα αντιπροσώπευε το 1/3 του κρατικού εισοδήματος της Ρωσίας…